بررسي تطبيقي نحوه آفرينش فضاهاي معماري در آثار نگارگري حمام

A Comparative Study of Methods for Creating Architectural Spaces in the Persian Illustrations of Bathhouses

آثار ادبي زمينه هاي مناسبي را براي پرداختن و ترسيم معماري حمام در آثار نگارگري ايجاد كرده است. اين نگارگري ها به صورتي است كه رابطه زيادي با عالم واقعيت دارند. با تطبيق ويژگي هاي اين گونه آثار با معماري حمام ها مي‌توان به اين نتيجه رسيد كه در اين نگارگري ها، فضاهاي حمام با رعايت بسياري از ويژگي‌هاي معماري نمايش داده شده است كه اين امر نشان دهنده نوعي واقع‌گرايي در آثار نگارگري حمام است. هدف از اين پژوهش، بررسي و مقايسه تطبيقي معماري حمام ها و آثار نگارگري حمام است تا در پي آن مشخص شود كه اين آثار تا چه حد به واقعيت نزديك‌اند و از روي واقع گرايي ترسيم شده اند. در نتيجه با استفاده از روش تحقيق تفسيري-تاريخي به مطالعه آثار به جاي مانده از نگارگري هاي حمام و تطبيق آن با معماري حمام‌ها پرداخته شده است. در مجموع 23 اثر نگارگري مورد بررسي قرار گرفته و ويژگي‌هاي آن با معماري حمام ها مقايسه شده است. يافته هاي تحقيق نشان دهنده آن است كه بسياري از خصوصيات يك حمام از فضاهاي معماري تا تاسيسات، سازه و نورگيري با روش‌هاي مختلف در اين آثار به نمايش گذاشته شده است. همچنين اصولي چون ابعاد، اندازه، شكل هندسي و تناسبات فضاها در آن مشهود است.

Literary works have provided a noticeable context to consider and depict the architecture of bathhouses in miniatures. These paintings have a considerable correspondence to reality. Comparing the characteristics of such works with the architecture of bathhouses lead to the results which indicate the paintings bear many features of these bathhouses, which in turn reveal a certain kind of realism in such works. The aim of this paper is to study and compare the architecture of bathhouses and their illustration in Persian painting in order to determine how close they are to the reality or being depicted realistically. Therefore using historical and descriptive methods the existing illustrations of bathhouses in Persian paintings are studied and compared to the bathhouse architecture. 23 instances of Persian painting have been studied and compared to the bathhouse architecture. The results indicate that many features of a bathhouse from architectural spaces, installations, structure and lighting are depicted through various methods. Also principles like size, diagram, geometrical shape and special proportions are evident. Keywords: Bathhouse Architecture, Persian Painting, Methods for Creating Architectural Spaces, Bathhouse Features.