اثرات دگرگوني و دگرشكلي بر كانسار سولفيد توده‌اي غني از طلاي باريكا، خاور سردشت، ‏شمال باختر پهنه دگرگونه سنندج – سيرجان

Metamorphism and Deformation Effects on the Barika Gold-Rich ‎Volcanogenic Massive Sulfide Deposit, Northern Sanandaj- Sirjan Zone

كانسار سولفيد توده‌اي غني از طلا (و نقره) باريكا، در 18 كيلومتري خاور شهرستان سردشت، در شمال باختر پهنه دگرگوني سنندج - سيرجان قرار دارد. واحدهاي سنگي رخنمون يافته در ‏محدوده باريكا، مجموعه‌اي از سنگ‌هاي آتشفشاني- رسوبي زيردريايي دگرگون‌شده كرتاسه، شامل متاآندزيت، متاتوفيت، فيليت و اسليت است. كانسار باريكا به صورت يك كانسار سولفيد ‏توده‌اي آتشفشان‌زاد، تشكيل و سپس در اثر فرايندهاي كوهزادي زاگرس، دچار دگرگوني و دگرشكلي شده است. فرايندهاي دگرگوني و دگرشكلي عمل‌كرده بر روي كانسار باريكا، ‏ساخت، بافت و كاني‌شناسي كانسنگ چينه‌سان اوليه را تغيير داده و ساخت‌ها، بافت‌ها و شكل‌هاي جديدي از كانه‌زايي ايجاد كرده است. در مرحله گرمابي همزمان با فعاليت آتشفشاني، طلا به ‏صورت غير قابل رويت درون پيريت‌هاي فرامبوييدال نهشت يافته است. عملكرد دگرگوني پيش‌رونده بر بخش چينه‌سان كانسار، سبب تبلور پيريت‌هاي فرامبوييدال، ايجاد پيريت‌هاي درشت ‏بلور و تشكيل الكتروم در مرز دانه‌هاي پيريت تبلور دوباره يافته شده است. عملكرد پهنه برشي باريكا، دگرشكلي شديد كانسار و تحرك دوباره طلا و عناصر ‏Ag, Pb, Sb, Hg ‎‏ و ‏‎ Asاز ‏كانسنگ اوليه و نهشت دوباره آنها در فضاهاي ايجاد‌شده در اثر دگرشكلي را سبب شده است، كه نتيجه آن، تشكيل الكتروم‌هاي درشت‌دانه قابل مشاهده با چشم (تا 3 ميلي‌متر) و كانه‌هاي ‏سولفوسالتي با تركيب پيچيده غني ازAg, Pb, Sb, Hg ‎‏ و ‏Pb، در ريزشكستگي‌ها و فضاهاي باز موجود در كانسنگ چينه‌سان، است. بديهي است عملكرد دگرگوني و دگرشكلي بر روي ‏كانسنگ چينه‌سان اوليه، افزايش اندازه الكتروم و افزايش بازيافت طلا است.‏

The Barika gold (and silver) rich-massive sulfide deposit is located 18 km east of Sardasht city, north western part of Sanandaj-Sirjan ‎metamorphic zone. Rock units outcropped in this area are metamorphosed volcano-sedimentary rocks in green schist facies, and include ‎association of meta-andesit, meta-tuffite, phyllite, and slate rocks. The Barika deposit is metamorphosed to greenschist facies, and underwent ‎Barika shear zone- related deformation. The metamorphism/deformation events have superimposed on the synvolcanic stratiform ore and resulted ‎in a variety of mineralogy and textures. Ore minerals in the deposit were originally composed of pyrite, sphalerite, galena, tetrahedrite- tenantite ‎and stibnite which were deposited during synvolcanogenic hydrothermal activity. Gold probably was occurred as submicroscopic inclusions or ‎invisible gold locked in pyrite and electrum in barite. Prograde metamorphism/deformation obliterated almost the sedimentary textures in the ‎stratiform ore. the regional metamorphism have resulted in the development of granoblastic textures with triple junctions in pyrite which lead to ‎migration of submicroscopic gold to the crystal boundary to form microscopic electrum. Shear zone - related deformation, lead to chemical ‎remobilization of pre-existing mobilizable metallic constituents (e.g., Au, Ag, Pb, Sb, As and Hg) and eventually reconcentrated them as visible ‎electrums associated ‎َwith Ag, As, Sb, Pb, Hg – rich sulfosalt minerals at microfractures and open spaces which have developed during the ‎shearing deformation. Metamorphic/deformation remobilization was important in releasing refractory Au from sulfides and locally concentrating ‎it in a recoverable form (electrum).‎