اثرفسيل كروزيانا و روزوفيكوس: مطالعه موردي از توالي هاي اردوويسين، بلوك كلمرد،ايران مركزي

The Trace Fossil Cruziana and Rusophycus: A Study from the Ordovician ‎Succession of Kalmard Block, Central Iran

لايه هاي آواري سازند شيرگشت در برش راهدار بلوك كلمرد ايران مركزي مجموعه اثر فسيل متنوعي دارند. در افق هاي معيني از اين توالي، طبقاتي وجود دارد كه دو اثرجنس كروزيانا و ‏روزوفيكوس از فراوان‌ترين اثر فسيل ها است. در مطالعه حاضر، اثرجنس‌هاي حاصل از بندپايان شامل كروزيانا و روزوفيكوس از توالي هاي اردوويسين سازند شيرگشت مورد بحث و بررسي ‏قرار مي گيرد. كروزياناها در سازند شيرگشت افزون بر تغييرات گسترده در ريخت شناسي و اندازه، تغييرات زيادي را در نوع رفتاري تغذيه اي نشان مي دهند. كروزياناها به صورت حفارهاي ‏شياري مستقيم تا به نسبت انحنادار با عرض چند سانتي‌متر هستند كه در جهت طولي به دو لُب تقسيم مي شوند هر كدام از اين لُب ها اثر خراش هاي عرضي گيسو مانندي دارند كه در ‏اثر‌گونه‌هاي مختلف كروزيانا، آرايش و نيمرخ خراش ها با هم متفاوت است. ويژگي هاي اثرگونه هاي شناسايي شده نشان مي دهد كه به استثناي ‏C. semiplicata، اثر گونه هاي كروزيانا در اين ‏توالي متعلق به گروه كروزيانا روگوزا است. اثرگونه هاي اين گروه شامل ‏‎ C. rugosa، ‏C. furcifera، ‏C. goldfussi‏ ، ‏C. rouaulti‏ و ‏C. yini‏ است. اين نتايج نشان مي دهد كه مجموعه ‏اثرفسيل هاي حاصل از بندپايان در سازند شيرگشت براي مطالعات اثرچينه‌نگاري (ايكنواستراتيگرافي) كروزيانا مناسب هستند، به‌طوري كه مجموعه اثرگونه هاي شناسايي شده مي تواند ‏نشان‌دهنده سن اردوويسين زيرين تا مياني براي نهشته هاي سازند شيرگشت باشند. همچنين، اثرهاي حاصل از بندپايان در نهشته هاي مطالعه شده همراه با ديگر ساخت هاي زيستي نشان مي دهد ‏كه اين اثرها در ماسه سنگ هاي دانه‌ريز تا متوسط‌دانه با ميان‌لايه هاي شيل- گلسنگ وجود دارند. تركيب بستر، و شواهد اثرشناختي (ايكنولوژيكي) نشان مي دهد كه اثرهاي حاصل از فعاليت ‏بندپايان در سازند شيرگشت متعلق به اثررخساره (ايكنوفاسيس) كروزيانا است. ‏

Trace fossils are abundant in the clastic succession‏ ‏throughout the Shirgesht Formation of Kalmard Block, Central Iran. At certain horizons there ‎are beds full of Cruziana and Rusophycus. This study presents an evaluation of the arthropod ichnotaxa of the Cruziana and Rusophycus from the ‎Ordovician succession‏ ‏Shirgesht Formation.‎‏ ‏Apart from the broad range in morphology and size,‎‏ ‏Cruziana from Shirgesht Formation show ‎higher behavioral diversity using food sources than has ever been documented in a single section. It consists of a straight, or gently curved, ‎ploughed furrow usually a few centimetres across, which is divided lengthwise into two lobes, each of which is braided transversely by a series of ‎scratches. These vary in arrangement and profile according to ichnospecies. Overall characteristics of recognized ichnospecies suggest that with ‎the exception of C. semiplicata, the ichnofaunas contain all the members of the Cruziana rugosa Group throughout the clastic successions in ‎Shirgesht Formation. It consists of the five members of C. rugosa, C. furcifera, C. goldfussi C. rouaulti and C. yini. The Shirgesht Formation ‎material therefore indicates that these arthropod ichnofossil assemblages are suitable for Cruziana ichnostratigraphy‎‏ ‏in Shirgesht Formation. ‎Accordingly, the present assemblage could represent the Early to middle Ordovician age. The arthropod traces also, occur with other biogenic ‎sedimentary structures in a fine to medium grained sandstone with minor mudstone interbeds of the Shirgesht Formation.‎‏ ‏The substrate ‎composition and ichnological evidence places the arthropod ichnofossil-rich unit in the Cruziana ichnofacies.‎