بررسي تاثير مداخله آموزشي با مدل اعتقاد سلامت بر آگاهي، ادراكات و خودكارآمدي نوجوانان دختر مقطع دبيرستان منطقه يك شهر تهران در زمينه بيماري استيوپروز در سال 1389

THE EFFECT OF EDUCATIONAL INTERVENTION WITH THE HEALTH BELIEF MODEL ON KNOWLEDGE, PERCEPTIONS AND SELF-EFFICACY AMONG ADOLESCENT OF HIGH SCHOOL GIRLS ABOUT OSTEOPOROSIS, TEHRAN, IRAN 2010-2011

پيش زمينه و هدف: استيوپروز به عنوان يك بيماري خاموش درنظر گرفته شده است زيرا به آرامي و بدون هيچ علامتي استخوان‌هاي فرد را تحت تاثير قرار مي‌دهد. داشتن آگاهي و عقايد صحيح بهداشتي مي‌تواند در بكارگيري رفتارهاي پيشگيري كننده از اين بيماري تاثير داشته باشد. از اين رو اين مطالعه با هدف تعيين تاثير مداخله آموزشي با مدل اعتقاد سلامت بر آگاهي، ادراكات و خودكارآمدي نوجوانان دختر در زمينه بيماري استيوپروز انجام گرديد. مواد و روش كار: اين مطالعه نيمه تجربي بر روي 45 نفر از دختران نوجوان مقطع دبيرستان يكي از شهرك‌هاي منطقه يك شهر تهران در سال 1389 انجام گرديد، ابزار گردآوري داده‌ها پرسشنامه‌اي روا و پايا شده و مشتمل بر سه بخش مشخصات فردي، اجزا مدل اعتقاد سلامت و خودكارآمدي بود كه قبل و بعد از مداخله آموزشي مورد استفاده قرار گرفت. مداخله آموزشي بر اساس سازه‌هاي مدل اعتقاد سلامت و با استفاده از روش‌هاي آموزش مستقيم و غيرمستقيم انجام گرديد. تجزيه و تحليل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار spss15 و آزمون آماري تي زوجي انجام گرفت. يافته‌ها: يافته‌هاي مطالعه حاضر و مقايسه ميانگين‌ها نشان داد كه تفاوت معني‌داري بين ميانگين نمره آگاهي دانش آموزان دختر قبل و بعد از مداخله آموزشي وجود دارد (05/0p < ). همچنين در خصوص سازه‌هاي مدل اعتقاد سلامت بين ميانگين نمرات ( حساسيت درك شده، موانع درك شده فعاليت بدني، خودكارآمدي كلسيم و خودكارآمدي فعاليت بدني قبل و بعد از مداخله آموزشي ) تفاوت معني‌داري ديده شد (05/0p < ). بحث و نتيجه گيري: با توجه به نتايج مداخله آموزشي انجام شده با مدل اعتقاد سلامت كه منجر به افزايش آگاهي، حساسيت درك شده و رفع موانع درك شده فعاليت بدني و خودكارآمدي دريافت كلسيم و فعاليت بدني در راستاي پيشگيري از بيماري استيوپروز گرديد پيشنهاد مي‌شود براي ارتقا آگاهي، ادراكات و خودكارآمدي نوجوانان دختر مداخله آموزشي با استفاده از مدل اعتقاد سلامت انجام گردد.

Background & Aim: Osteoporosis is considered as a silent disease. Having knowledge and correct health beliefs can be effective on preventive behaviors in osteoporosis disease. This study aimed to determine the impact of educational intervention on knowledge, perceptions and self-efficacy among adolescent girls. Materials & Methods: this quasi-experimental study was performed on 45 adolescent girls from one town of Tehran. The data collection instrument was a validated and reliable questionnaire in 3 sections: demographic; health belief model component; and self-efficacy that was used before & after the education. The educational intervention based on health belief model with direct and indirect methods was conducted. The data was analyzed by SPSS 15 software and we used paired t-test for statistical analysis of the data. Results: The findings of this study and comparing the means showed a significant difference between the mean scores of students, Knowledge before and after the educational intervention (p < 0/05) and so also on the mean scores of health belief model structures, perceived susceptibility, perceived barriers of physical activity, self efficacy of calcium intake, self- efficacy of physical activity before and after the intervention (p < 0/05). Conclusion: The educational intervention based on health belief model, may lead to increased knowledge, perceived susceptibility, increased elimination of perceived barriers of physical activity, increase in the self efficacy of calcium intake and physical activity. Therefore in order to prevent osteoporosis, we suggest the educational intervention based on health belief model in promoting knowledge, perceptions, and self-efficacy. Keywords: Educational intervention, Health belief model, Perceptions, Self-efficacy, Osteoporosis