اثر تنش آبي در مرحله گلدهي بر ميزان ارتفاع بوته و پروتيين دانه ارقام مختلف گلرنگ (L. Carthamus tinctorius)

Effect of water stress at flowering stage on seed protein content and plant height in different lines of Safflower (Carthamus tinctorius L.)

به‌منظور بررسي اثر تنش آبي روي ميزان پروتيين ارقام مختلف گلرنگ زراعي (Carthamus tinctorius L.)، آزمايشي در ايستگاه تحقيقاتي دانشگاه اروميه با خاك رسي- شني و 7pH در سال زراعي 1387 انجام شد. ارقام مورد مطالعه، 4 رقم پاييزه شامل: 697، زرقان 279، LRV51-51، LRV51-279 و رقم بهاره اصفهان 1 بودند. بذرهاي هر رقم در چهار كرت و پنج لاين دو رديفي با چهار تكرار كاشته شدند. آزمايش به‌صورت اسپليت پلات در قالب طرح پايه‎ كاملاً تصادفي اجرا شد. تنش آبي با كاهش دوره‎ي آبياري از كرت A به طرف كرت D در مرحله‎ گلدهي اعمال گرديد به‌طوري‌كه در كرت‌هاي A، B، C و D به‌ترتيب، آبياري به‌‌صورت 5، 8 ، 11 و 14 روز يك بار تنظيم گرديد و به‌صورت 4 تيمار در چهار كرت A، B، C و D اجرا شد كه كرت B در رقم بهاره و كرت A در ارقام پاييزه، به‌عنوان كرت‌هاي شاهد در نظر گرفته شدند. نتايج نشان داد اثر تنش آبي بر ميزان پروتيين دانه‎هاي پاييزه معني‌دار بود. اثر متقابل تنش آبي و رقم، بر ميزان پروتيين نيز معني‌دار بود. بيشترين ميزان پروتيين براي رقمLRV51-51 در كرت B توليد شد. اما اثر تنش بر ميزان پروتيين رقم بهاره، غير معني‌دار بود. همچنين نتايج نشان داد كه عوامل تنش، رقم و اثر متقابل آن‌ها در سطح احتمال 1 درصد معني‌دار بودند و تنش باعث كاهش ارتفاع بوته‌ها گرديد. واژگان كليدي: ارتفاع بوته، بذر، پروتيين، تنش آبي، گلرنگ زراعي

In order to investigate the effects of water stress on the seed protein content in different lines of Safflower (Carthamus tinctorius L.), an experiment was performed in the experimental farm of Urmia University with the soil pH 7, during growing season of 1387. The studied lines consisted of four winter types including 697, Zarghan 279, LRV51-51 and LRV51-279 and one spring type, Esfahan-1. The seeds of each line were planted in 4 plots and 5 doubled-rows with four replications. The experiment was conducted as split plot based on completely randomized design. Water stress was induced decrease in irrigation period at the flowering stage. The irrigation periods were once per 5, 8, 11 and 14 days in the four plots, A, B, C and D. Among winter types, plot A, and in the spring type, plot B was considered as the control plots. Results showed that the effect of water stress on the seed protein content was significant. The interaction between water stress and plant line was also significant. The highest protein was produced in the line LRV-51-51 in plot B. However, the effect of stress on protein content of the spring line was not significant. Also the results showed that the effect of water stress, line and interaction was significant at 1% level such that water stress resulted in decrease in the plant height. Keywords: Agricultural safflower, Plant height, Protein, Seed, Water stress.