بررسي اثرات تنش شوري و خشكي بر جوانه‌زني، رشد گياهچه و محتواي يوني در دو گونهSalsola imbricata var Forssk و Salsola tomentosa var Spach ex Moq

The effects of salinity and drought stress on germination, early growth and ion content in Salsola imbricata var Forssk and Salsola tomentosa varSpach ex Moq

اين آزمايش به‌منظور بررسي اثرات پتانسيل‌هاي اسمزي مختلف (0، 33/0-، 37/0- و 03/1- مگاپاسگال) ناشي از كلريد سديم و پلي‌اتيلن‌ گليكول 6000 به عنوان القا كننده‌هاي تنش‌هاي شوري و خشكي بر جوانه‌زني دو گونه Spach ex Moq Salsola imbricata، Forssk Salsola tomentosa انجام گرفت. اين آزمايش در قالب دو طرح كاملاً تصادفي با چهار تكرار به‌صورت فاكتوريل در اتاق رشد در دماي 25 درجه سانتي‌گراد به اجرا درآمد. داخل هر پتري‌ديش 20 عدد بذر سالم و هم اندازه قرار گرفت و درصد و سرعت جوانه زني، طول ريشه‌چه و ساقه‌چه اندازه‌گيري شدند. به منظور بررسي رابطه بين املاح خاك و تجمع آن ها در اندام هاي هوايي گياهان مذكور، خاك رويشگاه و اندام هاي هوايي آن ها جمع آوري و مورد تجزيه قرار گرفتند. تنش شوري و خشكي به‌طور معني‌داري باعث كاهش درصد و سرعت جوانه‌زني، رشد ريشه‌چه و ساقه چه در هر دو گونه گرديد. بيشترين اين شاخص‌ها در شاهد و كمترين آن در پتانسيل‌ 03/1- مگاپاسگال اندازه‌گيري شد. مقايسه ميزان سديم و پتاسيم در بافت‌هاي هوايي دو گونه سالسولا نشان داد كه ميزان سديم در هر دو گونه به‌طور معني‌داري بيشتر از پتاسيم بود. نتايج اين تحقيق نشان داد كه كه مقاومت Forss Salsola imbricata در مرحله جوانه‌زني در برابر خشكي و شوري بيشتر از Spach ex Moq S. tomentosa بود ولي هر دو در مرحله گلدهي مشابه ديگر‌ هالوفيت‌ها با تجمع سديم در بافت‌هاي خود در برابر اين تنش‌ها مقاومت كردند. در پتانسيل‌هاي اسمزي مشابه، اثر بازدارندگي تنش شوري در مقايسه با تنش خشكي بر جوانه‌زني و رشد گياهچه شديدتر بود. واژگان كليدي: جوانه‌زني، خشكي، شوري، Salsola imbricata، tomentosa Salsola

This study was conducted to investigate the effects of different osmotic potential (0, -0.33, -0.37 and -1.03 MPa) induced by NaCl and Polyethylene glycol-6000, respectively as salinity and drought stress inducers, on germination of Salsola imbricate Forssk and Salsola tomentosaSpach ex Moq. The experiment was conducted as two completely randomized designs with four replicationsthat arranged as factorial. The experiment was carried out in a germinator (25° C) with 20 seeds in each Petri dish. Germination rate and percentage, radicle length and plumule length was measured in all groups. To investigate the relationship between the ionsof soil and plants, different soils and plant shoots were collected and analyzed. Osmotic and drought stresses significantly decreased the germination rate and percentage, and growth of radicle and plumule in both species. The highest amounts of these indexes were measured in the control group, whereas, the lowest values were observed in osmotic potential of -1.03 MPa. Na+ was significantly more than K+ in both of plants. The results showed that S. imbricate Forssk was more resistant compared to S. tomentosaSpach ex Moq to drought and salinity stresses, at the germination stage, however, at the flowering stage, both species resisted to these stresses by sodium accumulation in their tissues, like other halophytes. It concluded that at each level of osmotic potentials the inhibitory effect of salinity stress on germination was more drastic than that of drought stress. Keywords: Drought,Germination, Salinity, Salsola imbricate Forssk, Salsola tomentosaSpach ex Moq.