بررسي اثر لجن فاضلاب و كودهاي معدني بر غلظت برخي عناصر كم مصرف در برگ و دانه ذرت

Effect of sewage sludge and chemical fertilizers on concentration of some microelements in corn leaf and kernel

به منظور بررسي اثر مقادير مختلف لجن فاضلاب و كودهاي معدني بر غلظت عناصر آهن، روي، مس و منگنز در ذرت (رقم سينگل كراس 704) آزمايشي در مزرعه پژوهشي دانشگاه علوم كشاورزي و منابع‌طبيعي ساري، در سال زراعي 1386 به صورت كرت هاي خرد شده در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با دو عامل و سه تكرار انجام شد. عامل اصلي 6 تيمار كودي شامل شاهد (بدون مصرف كود شيميايي و كمپوست)، كود شيميايي (سولفات پتاسيم و سوپر فسفات تريپل هر يك به ميزان 75 و اوره 200 كيلوگرم در هكتار)، كمپوست لجن فاضلاب 20 و 40 تن در هكتار همراه با 50 درصد كود شيميايي به‌كار رفته و يا بدون تلفيق با كود شيميايي بود و عامل فرعي نيز تفاوت كاربرد يك ساله و دو ساله تيمارهاي كودي در نظر گرفته شد. بر اساس نتايج، نوع و مقدار كود مصرفي بر كليه صفات به جز غلظت مس دانه تاثير معني داري را نشان داد. همچنين مدت مصرف كود بر تمام صفات فوق به جز غلظت آهن و روي دانه و غلظت مس برگ موثر بود. نوع كود مصرفي و استفاده از آن به مدت يك سال و يا دوسال متوالي موجب افزايش معني داري در عملكرد دانه، غلظت آهن و روي برگ و غلظت روي و مس دانه شد. نتايج نشان داد كه افزايش در غلظت آهن برگ با افزايش در غلظت آهن دانه همراه بود، همچنين افزايش منگنز برگ بر افزايش منگنز دانه نيز موثر بود. در مجموع مي توان گفت كه استفاده از لجن فاضلاب موجب غني‌سازي عناصر آهن و روي در برگ و مس و روي در دانه ذرت نسبت به شاهد گرديد. واژگان كليدي: آهن، ذرت، روي، لجن فاضلاب، ، مس، منگنز.

In order to study the effect of different amount of sewage sludge and chemical fertilizers on corn (cultivar Single Cross 704) iron, zinc, copper and manganese, an experiment was conducted in split plot based on complete randomized block design with two factors and three replications at research farm of Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University during 2007. The main plots were 6 fertilizer treatments including control (without chemical and organic fertilizers), chemical fertilizer (75 kg/ha of either potassium sulfate and superphosphate triple plus 200 kg/ha of urea) and sewage sludge (consisting of 20 and 40 ton/haof sewage sludge alone or combined by 50 percent of chemical fertilizer), whereas, the sub plots were one or two years application of the fertilizers. According to results, the fertilizer rate and type significantly affected all characteristics except the seed copper content. Likewise, duration of the fertilizations’ application significantly affected the characteristics except the seed iron and zinc as well as the leaves copper content. The fertilizer types and their application over one and two years caused a significant increase in the seed performance, the leaves iron and zinc, and the seed zinc and copper content. Also results showed that iron concentration in leaf was correlated to iron concentration in seed, whereas, manganese concentration in leaf was correlated to manganese concentration in the seed. Generally, it is concluded that using sewage sludge was led to enrichment of iron and zinc in the leaves and copper and zinc in the seeds. Keywords:Copper,Corn, Iron, Manganese, Sewage sludge, Zinc.