تاثير نيتروژن و مس بر برخي خصوصيات كمي گياه كلزا ارقام اكاپي و هيولا(Brasica napus cultivars Okapi and Hayola)

The effect of nitrogen and copper on some quantitative characteristics ofBrasica napus Okapi and Hayola cultivars

در اين پژوهش، برهم كنش اوره و سولفات مس بر پارامترهاي رشد، كميت و كيفيت روغن در ميوه‌هاي دو رقم گياه كلزا (Hayola، Okapi) بررسي شد. بذر‌هاي دو رقم در كرت‌هايي كه به‌صورت بلوك‌هاي كاملاً تصادفي با سه تكرار براي هر تيمار طراحي شده بود در مزرعه‌اي واقع در شهرستان ساوه در اواخر پاييز كشت شدند. گياهان با غلظت‌هاي مختلف اوره (200، 350، 500 كيلوگرم در هكتار) وسولفات مس آبدار (0، 50 و 100 ميكرو مولار) تيمار شدند. در هر دو رقم، كود اوره (500 كيلوگرم در هكتار) موجب كاهش معني دار ارتفاع گياه و تعداد برگ‌ها شد و استفاده از مس با غلظت (100 ميكرو مولار) رشد طولي و تعداد برگ را به طور معني داري كاهش داد. در رقم اكاپي، كاربرد مس در هر دو غلطت موجب كاهش تعداد شاخه و افزايش وزن دانه شد. در هر دو رقم، كاربردكود اوره (500 كيلوگرم در هكتار) موجب كاهش درصد روغن شد. در هر دو رقم، بيشترين درصد روغن درتيمار كود اوره (200 كيلوگرم در هكتار) همراه با سولفات مس (50 ميكرومولار) و كمترين درصد روغن در تيمار كود اوره (500 كيلوگرم در هكتار) همراه با سولفات مس (50 ميكرومولار) مشاهده شد. ميانگين درصد روغن در هر تيمار، در رقم هيولا بيش از رقم اكاپي بود. آناليز كيفي اسيدهاي چرب در دو رقم با GC-MS نشان داد در كليه تيمارها، درصد اسيدهاي چرب غير اشباع به‌ترتيب اولييك اسيد، لينولييك اسيد و لينولييك اسيد بيشتر از ساير اسيدهاي چرب است. واژگان كليدي: اسيدهاي چرب، اولييك اسيد، لينولنيك اسيد، لينولييك اسيد، كلزا، مس، نيتروژن

In this study, the interaction between urea and copper sulfate on growth factors, fruit oil quantity and quality in Brasica napus L. cultivars (Hayola and Okapi). The seeds of the two cultivars were planted in the plots with three replications as a completely randomized blocks design in Saveh city in the autumn. The plants were treated with urea (46% N) (200, 350 and 500 kg/ha) and CuSO4, 5H20 (0, 50 and 100 µM). In both cultivars, urea fertilizer (500 kg/ha) resulted in a significant decrease in plant height and leave numbers, whereas, copper sulfate (100 µM) resulted in a significant decrease in length growth and leave number. In cultivar Okapi, using copper sulfate resulted in decrease in branch number and increase in the seed weight. In the both cultivars, urea (500 Kg/ha) decreased the oil content. In both cultivar, the highest oil percentage was observed in the plants treated with urea (200 Kg/ha) combined with copper sulfate (50 µM) and the lowest one was achieved in urea (500 Kg/ha) combined with copper sulfate (50 µM). The oil content of cultivar Hayola was higher than those of cultivar Okapi, in all treatments. Qualitative analysis of fatty acids by GC-MS showed that the concentration of oleic acid, linoleic acid and linolenic acid was higher than the other fatty acids. Keywords:Brasica napus, Copper, Fatty Acids, Linoleic acid, Linolenic acid, Nitrogen, Oleic acid.