مقايسه فرآيندهاي درك كارآمدي و تهديد در پيش بيني مصرف سيگار در بين دانشجويان با بهره گيري ازمدل فرآيند توسعه يافته موازي

Comparison of Efficacy and Threat Perception Processes in Predicting Smoking among University Students Based on Extended Parallel Process Model

مقدمه و هدف: بررسي اعتياد به سيگار به عنوان رايج ترين، ارزانترين و سمي ترين ماده اعتيادآور و همچنين عوامل روانشناختي و جمعيت شناختي مرتبط با آن در جوانان بويژه قشر دانشجو كه نيروهاي جوان، كارآمد و سازندگان فرداي جامعه مي باشند از اهميت ويژه اي برخوردار است. بهمين منظور اين مطالعه با هدف مقايسه فرآيندهاي درك كارآمدي و تهديد در پيش بيني مصرف سيگار در بين دانشجويان با بهره گيري از مدل فرآيند توسعه يافته موازي انجام شد. روش كار: اين مطالعه توصيفي- مقطعي بر روي 700 نفر از دانشجويان دانشگاههاي شهر همدان انجام گرفت. آزمودني ها به روش نمونه گيري طبقه اي و انتساب متناسب نمونه ها انتخاب شده و پرسشنامه اي كه شامل سازه هاي مدل فرآيند توسعه يافته موازي و اطلاعات جمعيت شناختي بود، به روش خود گزارش دهي توسط دانشجويان تكميل گرديد. داده هاي جمع آوري شده با نرم افزار SPSS-16 و با آزمون هاي آماري ضريب همبستگي پيرسون، تي دانشجويي، آناليز واريانس يكطرفه و رگرسيون لجستيك مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. نتايج: ميانگين نمره مولفه هاي تهديد و كارآمدي درك شده به ترتيب 7/39 و 6/38 بدست آمد. در اين مطالعه 1/27 درصد از دانشجويان سابقه مصرف سيگار را گزارش كردند. همچنين رابطه معني داري بين كارآمدي درك شده و متغيرهايي همچون سن، جنس، سابقه مصرف مواد مخدر و محل سكونت دانشجويان مشاهده شد (05/0P < ). مولفه هاي تهديد و كارآمدي درك شده هر دو از عوامل پيش بيني كننده مصرف سيگار بودند. نتيجه نهايي: فرآيند روانشناختي تهديد درك شده، پيش بيني كننده قويتري براي مصرف سيگار بعنوان يك رفتار غير بهداشتي بود. بنابراين، توجه به افزايش خودكارآمدي و اثربخشي درك شده دانشجويان بعنوان تسهيل كنندگان پذيرش رفتار سالم در برنامه هاي آموزشي آتي توصيه مي گردد.

Introduction & Objective: The survey of smoking as the most toxic, common and cheapest ad-diction, and its psychological and demographic variables especially among the youth who are efficient and constructive individuals of the society is of great importance. This study was per-formed to compare efficacy and threat perception in predicting cigarette smoking among university students based on Expended Parallel Process Model (EPPM). Material & Methods: This cross sectional descriptive study was carried out on 700 college stu-dents of Hamadan recruited with a stratified sampling method. The participants completed a self-administered questionnaire including demographic characteristics, smoking status and EPPM Data analysis was done with the SPSS software (version 16), using t-test, one way ANOVA, Pierson correlation and logistic regression methods. Results: The average scores of threat and efficacy perception were 39.7 and 38.6, respectively. The prevalence of cigarette smoking among participants was 27.1 percent. Also, there were significant differences between the average score of efficacy perception and age, gender, his-tory of drug abuse and dwelling of students (P < 0.05). Efficacy and threat perception both predicted student cigarette smoking. Conclusions: Cognitive mediating process of threat perception was a more powerful predictor of cigarette smoking as an unsafe behavior. Therefore, increasing self efficacy and response efficacy of university students aimed at facilitating the acceptance of safe behavior could be note-worthy as a principle in education. (Sci J Hamadan Univ Med Sci 2014; 21 (1):58-65)