بررسي تاثير روند فشار جمعيت انساني بر محيط زيست مطالعه‌ي موردي : زيرحوضه شورقزوين

Investigation of human population pressure on environment Case study: Masile basin of Qazvin

يكي از عوامل اصلي بيابان زايي، فشارهاي انساني و نوع رابطه ي طلبكارانه و يك سويه آدمي با زيس تبوم است، رابطه اي كه بدون لحاظ خواهش هاي بوم شناختي منطقه، صرفاً بر اساس رفع نيازهاي اجتماعي و مصلح تهاي اقتصادي كوتا همدت جوامع انساني قوام و دوام يافته است. در اين تحقيق روند فشار جمعيت بر محيط زيست در زير حوض هي شور بر اساس روش اسواران از نظر كمي و كيفي، مطالعه گرديد. بر همين اساس، ابتدا نقشه هاي رقومي كلاس هاي كيفيت اراضي مطابق با سيستم طبقه بندي آمريكايي تهيه گرديد. جمعيت ايده آل اين واحدها بر اساس روش اسواران محاسبه و با جمعيت بالفعل مربوط به سال هاي 1335 و 1385 مورد مقايسه قرار گرفت. به منظور بررسي تاثير جمعيت بر محيط زيست، شاخص نسبت ظرفيت بالقوه به ظرفيت بالفعل (موجود) محاسبه شد و در نهايت نقشه فشار جمعيت بر محيط زيست كه در اين روش به نوعي بيانگر شدت بيابانزايي در مقاطع زماني فوق است، تهيه شد. افزايش مساحت مناطق با كلاس هاي بيابان زايي بالاتر و كاهش مناطق تحت كلاس هاي بيابان زايي پايين تر طي سال هاي فوق از مهم ترين نتايج حاصل از اين مطالعه است. افزون بر آن، بررسي نسبت جمعيت بالقوه به بالفعل در سال هاي فوق، گوياي اين واقعيت است كه ادامه روند تغييرات جمعيت انساني، مي تواند گستره ي مناطق با بيابان زايي بسيار شديد را بيش از پيش افزايش دهد. مديران و برنامه ريزان منطقه با استفاده از نتايج اين تحقيق مي توانند ارزيابي مناسبي از روند تاثير فشار جمعيت بر محيط زيست منطقه داشته باشند كه اين موضوع كمك شاياني به برنامه ريزي براي توسعه پايدار سرزمين مي نمايد.

One of the main causes of land degradation or desertification is pressure of human population on natural environment for resolve of economic and social problems in short term. For this reason, in this research, human population and its pressure on environment was studied. The base of research method was national project by title" Investigation and mapping of desertification in the Namak lake by repaired method of FAO & UNEP ". In this method one of the factors affecting land degradation is human population pressure on environment that its quality and quantity was studied in sub basin of Qazvin Masile. For study the trend of population of Masile in 1956 and 2006 years (Oldest and newest population data) in the 50 years period were collected and analyzed. Results shows increase area of sever desertification class and decrease area of low desertification class. Continuing changes in the human population can make increase area of very sever desertification degree. Using the results, managers and planners can have appropriate assesment of the population pressure on the environment and for Sustainable development, they can alter environmental management specially management of quality and quantity of water resources.