ارزيابي روش هاي استحصال آب باران در افزايش رطوبت خاك و رشد نهال پسته

Evaluation of Rainwater harvesting Methods in Increasing Soil Moisture andPistachio Seedling Growth

استحصال آب باران روشي براي توسعه بهره برداري از منابع آب سطحي در مناطق خشك است كه به وسيله آن مي توان آب مورد نياز مصارف خانگي، دام و كشاورزي را در مقياس كوچك تامين نمود. به منظور بررسي تاثير جمع آوري آب باران توسط سامانه هاي سطوح آبگير بر ميزان رطوبت خاك و رشد نهال پسته، آزمايشي در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با چهار تيمار در سه تكرار در طي سال هاي 1388 و 1389 در ايستگاه تحقيقاتي خواجه واقع در استان آذربايجان شرقي طراحي و اجرا گرديد. سامانه سطح آبگير عبارت است از حوضه آبخيز كوچك كه رواناب داخل آن به انتهاي حوضه هدايت و از آن استفاده مي شود.در اين تحقيق هر كرت آزمايشي به عنوان يك سامانه سطح آبگير عمل مي كند و رواناب آن در انتهاي كرت به چاله گيرنده رواناب يا كوزه سفالي تعبيه شده در چاله ها هدايت مي شود. اعمال تيمارهاي مختلف در داخل چاله هر كرت (سطح آبگير) با تغيير بافت خاك و همچنين قرار دادن ظرف سفالي آبگير به شرح زير اعمال شد: تيمارها عبارت بودند از: تيمار شاهد(A)، در اين تيمار چاله حفر شده تنها از خاك حاصله از همان چاله مجدداً پر شد. تيمار پرليت(B)، داخل چاله حفرشده اين تيمار از مخلوط پرليت، ماده آلي پوسيده و خاك با نسبت حجمي 1-1-2 پر شد. تيماركوزه(C)، در چاله حفرشده سه عدد كوزه سفالي به ارتفاع 70 و به قطر10 سانتي-متر در سه نقطه چاله با فاصله مساوي جا گذاري و در تيمار سنگريزه(D)، دو ستون از سنگريزه در مجاورت چاله با فاصله 10 سانتي متري از ديواره ايجاد ‌گرديد. در هر چاله، يك نهال پسته غرس و همچنين يك جفت حسگر TDR به طول 70 سانتي متري جهت اندازه گيري رطوبت خاك چاله قرار داده شدند. نتايج نشان داد كه استفاده از تيمارهاي مذكور، موجب افزايش معني دار ذخيره رطوبتي خاك، نسبت به تيمار شاهد در سطح احتمال 1 و5 درصد گرديد. مقايسه ميانگين رطوبت حجمي در تيمارهاي آزمايشي در هر دو سال نشان داد كه تيمار سنگريزه بيشترين ميزان رطوبت را در خودش ذخيره كرده و بعد از آن به ترتيب تيمارهاي كوزه ، پرليت و شاهد قرار گرفتند. همچنين تاثير تيمارهاي آزمايشي بر روي ارتفاع، قطر يقه و مساحت برگ هاي نهال پسته در سطح احتمال 1 در صد معني دار بود. بيشترين ميزان ارتفاع نهال، قطر يقه و مساحت برگ ها مربوط به تيمار سنگريزه و كمترين آنها مربوط به تيمار شاهد بود.

Rain water harvesting is a utilized method to develop surface water resources in dry regions, which can provide water for domestic, livestock and agriculture uses in small scales. To evaluate the impact of the rainwater harvesting systems on soil moisture and pistachio seedling growth, an experiment was conducted as a randomized complete block design with four treatments and three replications during the years 1388 to 1389 in Khaje Research Station, East Azerbaijan province, Iran. Each rain harvesting plot acted as a watershed system and its runoff was conducted to runoff collection pit. Treatments at each watershed were established with changing of soil texture and putting water harvesting fictiles. Treatments included: Treatment A, Control, in this treatment the excavated pit was filled only with the soil obtained from there; Treatment B, inside of the excavated pit was filled with a mixture of perlite; decomposed organic matter and soil, with volume ratio of 1-1-2; Treatment C, the excavated pit was equipped with three fictiles (10 cm diameter and 70 cm height) which are installed at three equal intervals; Treatment D, with two columns of gravel which were created in the vicinity of the excavated pit by distance of 10 cm from its wall. In each pit, a pistachio seedling was planted and also a pair of TDR sensors was placed to measure soil moisture. Results showed that soil moisture capacity in comparison to control increased significantly. The soil,s mean volumetric water content for the gravel treatment during the two years was the highest and those of the fictile, perlite and control treatments were in the next levels, respectively. Also, the effects of the treatments on plant height, leaf area and collar diameter were statistically significant (p < 0.01). The Maximum values of seedling height, collar diameter and leaf area belonged to the gravel treatment and the minimum of them were for control.