پاسخ‌گويي اجتماعي برنامه درسي در آموزش پزشكي: موانع و راه‌كارها

Social Accountability of Medical Education Curriculum: Barriers and Implications

مقدمه: پاسخ‌گويي اجتماعي برنامه درسي به منزله جهت‌دهي تمامي فعاليت‌هاي آموزش پزشكي به سمت تربيت پزشكاني است كه قادر به مرتفع نمودن نيازهاي سلامتي جامعه هدف باشند. در اين مقاله سعي گرديده است كه با نگاهي كلي به اين مقوله، موانع موجود در راه پاسخ‌گو نمودن برنامه درسي پزشكي مورد بررسي قرار گيرد و پيشنهادات و راه‌كارهايي را كه در متون بر اساس تجارب ديگر كشورها و نظرات صاحب‌نظران براي ارتقاي پاسخ‌گويي برنامه درسي مطرح شده است براي آگاهي برنامه‌ريزان و دست‌اندركاران آموزش پزشكي ارايه نمايد. روش‌ها: براي انجام اين مطالعه مقالاتي كه از سال 2000 تا سال 2013 در پايگاه داده‌هاي Pubmed, Elsevier, springer, proquest و Google scholar به ثبت رسيده بود،مورد جستجو قرار گرفت. استراتژي جستجو شامل جستجوي كلمات پاسخ‌گويي اجتماعي (Accountability Social)، آموزش پزشكي (Medical education)، آموزش باليني (Teaching clinical)، برنامه درسي (curriculum) در عنوان يا چكيده يا كلمات كليدي مقالات مرتبط بود. نتايج: در مجموع 37 مقاله مرتبط يافت و بررسي شد. به منظور جمع‌بندي نتايج، بعد از تعريف مفهوم پاسخ‌گويي به هشت مانع عمده در ارتقاي پاسخ‌گويي اجتماعي اشاره و سپس به مدل‌هاي‌ ارزشيابي اثربخشي اجتماعي برنامه‌ها پرداخته شده است. در نهايت راه‌كارهاي پيشنهاد شده در متون ارايه گرديده است. نتيجه‌گيري: در راستاي توسعه پاسخ‌گويي اجتماعي، موانع ساختاري متعددي در دانشگاه‌ها وجود دارد كه لازم است در جهت افزايش پاسخ‌گويي آموزش پزشكي مرتفع گردد. پيشنهادات متعددي در زمينه كمك به موسسات براي پاسخ‌گو نمودن برنامه‌هاي درسي ارايه شده ولي اغلب حاصل تجارب فردي محققين است و كارايي آن‌ها در سيستم‌هاي آموزشي مختلف نياز به بررسي و تحقيق بيشتر دارد و جهت‌دهي تحقيقات آموزشي به سمت توسعه پاسخ‌گويي در آموزش پزشكي يك ضرورت است

Introduction: Social accountability of curriculum is considered as the director of all medical education activities towards the training of medical practitioners who could be able to contribute to health needs of a population. This study tried to investigate some barriers to medical education social accountability and summarize the experimental based proposals and recommendations in international literature on social accountability program to aware stakeholders and curriculum planners. Methods: We searched for all papers published from 2000 to 2013 in Pubmed, Elsevier, Springer, and Proquest databases as well as Google scholar search engine. Search strategy included the words of social sccountability, medical education, clinical teaching, and curriculum in the article title abstract or keywords. Results: Thirty seven related articles totally were found and investigared. In order to conclude the results, we defined the concept of social accountability and point eight major obstacles in development of social acoountability, and then we discussed different models for evaluation of programs’ social efficacy. Finally the recommended implications are argued. Conclusion: There are several structural obstacles in universities that have to be eliminated in order to develop social accountability in medical education. A number of recommendations have been made in order to help institutions make the programs accountable but they are the results of personal experiences of researchers. These should be investigated and studied more to be examined regarding their effectiveness in educational systems. Directing educational studies into accountabilitry in medical education is a necessity.