الشكوي من الشقا و الفقر و الظلم و الدّهر في شعر حافظ ابراهيم

شكواييه تعبيري از رنجهاي ناشي از مشكلاتي است كه انسان در زندگي فردي و اجتماعي خود با آن روبه رو مي شود و آن را به زبان مي آورد تا تسكين دردهايش باشد. شكواييه يكي از اغراض شعري ادبيات عربي و از وسيع ترين ميدان هايي است كه تخيّل شاعران در آن جولان مي دهد. يكي از مهم ترين مضمونهايي كه شاعران عصر عبّاسي به آن مي پرداختند شكوه از زمان بود به طوري كه فن دهريات (شكايت از زمان) در اين عصر شكل گرفت. فن شكواييه را در شعر اكثر شعرا عصر حديث نيز مي يابيم. حافظ ابراهيم در ميان شاعران زمان خود در اين فن بر ديگران مقدّم است. او طعم يتيمي را چشيد و در زندگي دچار پاره اي از مشكلات شد كه اين مشكلات تاثير زيادي بر روح او گذاشت و او را نالان ساخت. او از فقر فردي و اجتماعي شكوه مي كند و از اقدامات بيگانگان همچون حادثه «دنشواي»، چپاول ثروتهاي كشور، طعنه زدن بيگانگان بر مصريها، جنگ هايي كه به وجود آوردند و... مي نالد و شكوه از روزگار را وسيله اي براي تقليل غمهايش قرار مي دهد و روزگار را با نام هاي مختلفي در شعر خويش مي-آورد. شكواييه در اشعار حافظ جايگاه ويژه اي دارد. او پرچمدار شكواييه عصر خويش و شاعر بي‌رقيب اين عرصه است. اين بحث بر آن است كه به شكايت از شقاوت و فقر و ظلم و روزگار در شعر حافظ ابراهيم بپردازد و ضمن روشن ساختن اين شكوه ها به برخي از علل آنها نيز اشاره كند و در اين راستا مقاله بر اساس روش وصفي تدوين شده است.

Complaint is interpreted as sufferings from the problems people confront with in their social and individual life and verbalize them in order to soothe their sufferings. Complaint is one of poetic styles in Arabic literature and has a wide field wherein poetsʹ imaginations move freely. Complaints of the time are among the most important issues that Abbasid poets dealt with and therefore they were formed in that era itself. The art of complaint can be found in poetry of most of the poets of modern times. Hafiz Ibrahim, among contemporary poets, has an edge in this art. He experienced orphanage and suffered lots of problems in his life which have had enough influence on his spirit and made him complain. He complains about individual and social poverty. He complains about aliensʹ attempts such as "Denshvai" incident, their plundering of riches and Egyptiansʹ mistreatment and wars they brought in. He takes complaints as relieving his sadness and brings the epoch with different names in his poems. Complaint has very important place in the poetry of Hafiz. In other words, he is a flag bearer of the art of complaint in his era and has no competitor in this field. The subject aims to focus on the complaining of cruelty, poverty, oppression and epoch in the poetry of Hafiz in order to clarify those complaints and to refer their reasons. The methodology followed in this study is descriptive.