التنكير وجمالياته البلاغيه في نهج البلاغه دراسه «بعض الحكم» نموذجا

موضوع نكره آوردن كلمات از جمله مباحث مهمي است كه در علوم بلاغي، بدان پرداخته شده است و بزرگاني هم‌چون جرجاني و زمخشري درباره ي آن به نكات قابل توجهي دست يافته اند كه حاكي از آن است كه نكره آمدن كلمات در زبان عربي به يقين، دليلي بلاغي دارد كه بر معرفه آوردن كلمه از نظر دلالت، ترجيح داشته و با معناي مورد نظر گوينده و خواسته ي كلامي وي هم سو است. بنابراين بر آن شديم تا بلاغت اين امر (استفاده از كلمات به صورت نكره) را در درياي بلاغت كلام اميرالمومنين(ع) و نهج البلاغه به نمايش گذاريم تا از سويي اين امر، خود تاييدي بر نهايت اسلوب بلاغت كلام ايشان باشد و از سوي ديگر، پاسخي علمي و راسخ به اندك مدعيان ترديد در صحت انتساب نهج البلاغه باشد؛ زيرا همگرايي سبك بيان در هنگام سخن گفتن به صورت بداهي و بدون تكلف و هم-سويي آن با مقتضاي حال، نشان از صاحبي سخنور و چيره دست هم‌چون امام علي(ع) دارد و ما در آنچه آمده به شكل عملي و تقسيم‌بندي‌شده به تبيين معاني بلاغي تنكير كلمات در حكمت هاي نهج البلاغه به عنوان نمونه و شاخص پرداخته‌ايم تا در حد وسع، جلوه اي از بلاغت را به نمايش گذاريم. يكي از مهم ترين اغراض نكره آمدن كلمات در حكمت هاي اميرالمومنين(ع) را مي توان تعظيم، تكثير، تقليل، و نوعيت دانست كه در سياق عبارت هاي به كار رفته همسو و تاثيرگذار بر غرض و محور اصلي حكمت ها است و حكمت ها بدون آن، اين پوشش معنايي لازم را ندارد. مسيله اي كه متاسفانه بيشتر مترجمان اين ميراث گرانبها از آن غافل شده اند و ترجمه هاي فعلي، تناسب لازم با غرض سخن هاي اميرالمومنين(ع) را ندارد.

Linguistically, the use of indefinite article in Arabic language is considered as one of the significant subjects that has attracted a lot of attention. Scholars such as Jorjani and Zamkhshari have understood some noticeable points with regard to indefinite article usage in the Arabic language. To do so has special reasons. In other words, indefinite article usage in Arabic makes our speech more eloquent. Accordingly, the use of indefinite article in Arabic is preferable to that of definite one since it is more consistent with the message the speaker wants to convey. Hence, the reasons why I am determined to deal with indefinite article usage in Arabic are, at first I want to prove how eloquently Ali (AS) used indefinite article in Nahj-ol-Balagheh. In reality, nobody could use it as efficiently as he did. And secondly I want to answer affirmatively those who have some doubts about the fact that Nahj-ol-Balagheh was written by Ali. Only those who are skilled in speechmaking such as Iman Ali can cope with an impromptu speech, while using both eloquent and simple speech style. In fact, his speechmaking style serves all the purposes of speech under any conditions. The current paper has tried to present a scientific classification of indefinite article usage in Nahj-ol-Balagheh in order to display its importance in eloquent speech making. The usage of indefinite article in Imam Ali’s speech has different purposes such as greatness, profusion, diminution, and kind. The aforementioned items are both consistent with eloquent speech style and effective in purpose and focal points of eloquent speech.