رابطه‌ي ميان مصرف انرژي و توسعه‌ي مالي در ايران

The Relationship between Energy Consumption and Financial Development in Iran

رابطه‌ي ميان مصرف انرژي و توسعه‌ي مالي در ايران پرويز محمدزاده * استاديار دانشكده‌ي اقتصاد، مديريت و بازرگاني دانشگاه تبريز pmohamadzadeh@yahoo.com داود بهبودي دانشيار دانشكده‌ي اقتصاد، مديريت و بازرگاني دانشگاه تبريز dbehboudi@tabrizu.ac.ir سعيد ابراهيمي دانشجوي دكتراي علوم اقتصادي دانشگاه تبريز ebrahimi.ut@gmail.com تاريخ دريافت: 23/05/91 تاريخ پذيرش: 23/06/92 چكيده انرژي بهعنوان يكي از مهم‌ترين عوامل توليد و هم‌چنين يكي از ضروريترين محصولات نهايي، جايگاه ويژ‌ه‌اي در رشد و توسعه‌ي اقتصادي كشورها داراست، توسعه‌ي مالي نيز به‌عنوان يكي از عوامل موثر بر رشد اقتصادي شناخته شده است كه مي‌تواند از راه‌هاي مختلف بر مصرف انرژي تاثيرگذار باشد. در اين مقاله رابطه‌ي علي كوتاه‌مدت و بلند‌مدت ميان مصرف انرژي، توسعه‌ي مالي، توليد ناخالص داخلي سرانه و جمعيت شهرنشين در ايران، براساس مدلARDL و در چارچوب مدل VECM طي دوره‌ي 1387-1350 مورد بررسي قرار گرفته است. به‌دليل احتمال وجود شكست ساختاري در سري‌هاي زماني از روش زيوت- اندريوز براي آزمون ريشه‌ي واحد متغيرها استفاده شده و نتايج نشان داده است كه همه‌ي متغيرها شرط اوليه‌ي مدل ARDL را تامين مي‌كنند. نتايج آزمون F و آزمون هم‌انباشتگي گريگوري- هانسن، وجود رابطه‌ي بلند‌مدت ميان متغيرها را تاييد مي‌كند. نتايج بلندمدت حاصل از برآورد مدل ARDL حاكي از تاثير مثبت توسعه‌ي مالي، توليد ناخالص داخلي سرانه و جمعيت شهرنشين بر مصرف انرژي در دوره‌ي مورد بررسي است. نتايج آزمون عليت نشان مي‌دهد كه رابطه‌ي علي دو‌طرفه‌اي ميان توسعه‌ي مالي و مصرف انرژي و نيز جمعيت شهرنشين و مصرف انرژي در بلندمدت و هم‌چنين رابطه‌ي علي يك‌طرفه‌‌اي در بلندمدت و كوتاه‌مدت از توليد ناخالص داخلي سرانه به مصرف انرژي وجود دارد. طبقه‌بندي JEL : C32، Q43

The Relationship between Energy Consumption and Financial Development in Iran Parviz Mohamadzadeh * Assistant Professor, Faculty of Economics, Management and Business, University of Tabriz pmohamadzadeh@yahoo.com Davoud Behboudi Associate Professor, Faculty of Economics, Management and Business, University of Tabriz dbehbudi@tabrizu.ac.ir Saeid Ebrahimi PhD Student, Faculty of Economics, Management and Business, University of Tabriz ebrahimi.ut@gmail.com Received: 2012/08/13 Accepted: 2013/09/14 Abstract Energy, as an important factor of production and final product, has a special role in the economic growth and development of any country. Financial development is also recognized as a factor that can influence economic growth and energy consumption. In this paper we investigate the short and long run causal relations amongst energy consumption, financial development, GDP per capita and urban population in Iran, for the period 1971-2008 based on Autoregressive Distributed Lag (ARDL) bounds testing approach of co integration and Vector Error-Correction Models. In order to test for structural breaks in the time series data we use the Zivot Andrews unit root test. The results indicated that all variables meet the initial condition for the ARDL model. The result of F-test and Gregory- Hansen cointegration test confirmed the existence of a long term relationship between the considered variables. The ARDL long- term results suggest a positive effect of financial development, GDP per capita and urban population on energy consumption over the study period. Causality test results indicate that there is bi-directional causality between financial development and energy consumption as well as urban population and energy consumption in the long-term. There is also a unidirectional causal relationship from GDP per capita to energy consumption in the long and short -term. JEL Classification: C32, Q43 Keywords: Energy Consumption, Financial Development, Urban Population, Structural Break, Zivot-Andrews Unit Root Test, Gregory- Hansen Cointegration Test, ARDL Approach