عوامل موثر در شكل‌گيري احساس اجحاف در ميان كارمندان دولت

Factors Leading to the Development of Feeling Unfair Treatment among Government Functionaries in Tehran

به منظور كشف و درك عوامل ايجادكننده احساس اجحاف در ميان كارمندان دولت به طرح تحقيقي حاضر پرداخته شد. به سبب حساسيت و ناشناخته‌بودن موضوع و اين‌كه به‌نظر مي‌رسيد گرد‌آوري اطلاعات درخور اعتماد به صورت تحقيق سنتي و كمّي امكان‌پذير نباشد تحقيق به روش كيفي انجام شد. به اين ترتيب، روش نمونه‌گيري، از كارمندان دولت در سطح تهران، مفهومي و شيوه گرد‌آوري اطلاعات عمدتاً مصاحبه و تا حدي مشاهده بود. پس از تجزيه و تحليل و مقوله‌بندي و مفهوم‌پردازي‌هاي لازم نتايجي بدين‌شرح به‌د‌ست آمد. مشخص شد كه عوامل ايجادكننده احساس اجحاف يا آگاهانه و عمدي است، كه در آن عالماً و عامداً در حق افراد در سازمان اجحاف مي‌شود، و يا ناآگاهانه و غير عمدي است كه آن عوامل به چهار دسته‌اند: 1. عوامل ناشي از ناهوشمندي سيستم كه مواردي را شامل مي‌شود كه سيستم حساسيت كافي نسبت به تنوع شرايط ندارد و خود به دو گونه تقسيم مي‌شود: الف) انعطاف‌ناپذيري بيش از حد؛ ب) انعطاف‌پذيري قوانين؛ 2. شرايط تبعيض‌آميز ناخواسته كه مواردي را شامل مي‌شود كه تبعيض‌هايي به دلايل شرايط كاري يا شرايط ساختاري رخ مي‌دهند كه الزاماً عمدي نيست؛ 3. اجراي نامنظم قوانين و اعمال ملاحظات كه مواردي را شامل مي‌شود كه به دليل انسجام‌نداشتن در اعمال و اجراي قوانين رخ مي‌دهند اين مورد گاهي براي كمك و يا از روي خير‌خواهي انجام مي‌شود؛ و 4. رفتار‌ها و گفتار‌هاي غير مسيولانه مديران كه مواردي را شامل مي‌شود كه مديران ناخواسته و نادانسته كارهايي ‌مي‌كنند يا حرف‌هايي مي‌زنند كه توقع ايجاد مي‌كند، ولي نمي‌توانند آن‌ها را بر‌آورد كنند.