بررسي عملكرد شركت‌هاي تعاوني كشاورزي استان خراسان بزرگ

A Survey on the Performance of Agricultural Co-operative Societies and Presentation of Practical Approaches (A Case study: Agricultural Co-operative Societies in Khorasan Province)

تحقيق حاضر به بررسي عملكرد شركت‌هاي تعاوني كشاورزان استان خراسان بزرگ پرداخته است. اهداف اصلي اين پژوهش عبارتند از: 1) تعيين سطح عملكرد شركت‌هاي تعاوني كشاورزي در سازماندهي نيروي انساني پراكنده در بخش كشاورزي، 2) تعيين سطح عملكرد شركت‌هاي تعاوني كشاورزي در تامين نيازمندي‌هاي كشاورزان عضو. اين تحقيق از نظر هدف، كاربردي و از نظر روش، توصيفي است. در اين تحقيق از روش زمينه‌يابي كه يكي از شيوه‌هاي تحقيق توصيفي است استفاده شده است. ابزار جمع‌آوري اطلاعات، پرسشنامه و مطالعه اسناد و مدارك بوده است. براي ارزيابي متغيرها، پرسشنامه محقق ساخته به كار گرفته شده است. براي احراز اطمينان از ميزان اعتبار پرسشنامه‌ها از ضريب آلفاي كرونباخ و نرم‌افزار spss استفاده شده است. ضريب آلفاي كرونباخ براي پرسشنامه 20 سوالي كه مربوط به بررسي عملكرد شركت‌هاي تعاوني كشاورزي در سازماندهي نيروي انساني پراكنده در بخش كشاورزي است برابر با 88/0 محاسبه گرديد و ضريب آلفاي كرونباخ براي پرسشنامه 56 سوالي كه مربوط به بررسي عملكرد شركت‌هاي تعاوني كشاورزي در تامين نيازمندي‌هاي اعضا است. برابر با 81/0 محاسبه گرديد كه اين ارقام، ميزان اعتبار بالاي پرسشنامه‌ها را نشان مي‌دهد. با استفاده از روش نمونه‌گيري تصادفي خوشه‌اي دو مرحله‌اي، حجم نمونه آماري به شرح زير تعيين گرديد: در مرحله اول از ميان 22 شهرستان استان خراسان 3 شهرستان (بجنورد، فردوس و مشهد) به روش نمونه‌گيري تصادفي انتخاب شد. در مرحله دوم از ميان 48 شركت تعاوني كشاورزي فعال با 36195 نفر عضو در 3 شهرستان (بجنورد، فردوس و مشهد) به طور كاملاً تصادفي 15 شركت و تعداد 300 عضو به عنوان حجم نمونه آماري به روش نمونه‌گيري تصادفي برگزيده شدند كه بدين منظور در هر شهرستان، تعداد 100 عضو به صورت كاملاً تصادفي براي مطالعه انتخاب شدند براي آزمون فرضيات تحقيق از آماره آزمون (t) استفاده شده است. فرضيه‌هاي اين تحقيق تاييد نشده است. نتايج تحقيق نشان مي‌دهد كه عملكرد شركت‌هاي تعاوني كشاورزي بالاتر از حد متوسط و كم‌تر از حد موفق ارزيابي شده است. كمبود سرمايه و اعتبارات لازم و عدم تامين نيازها و خواسته‌هاي اعضا، عدم مشاركت اعضا در فعاليت‌ها و تعاملات با شركت‌هاي تعاوني كشاورزي، مهم‌ترين عوامل موثر در عدم موفقيت شركت‌هاي تعاوني كشاورزي شناخته شدند.

In the present research, has been studied the performance of agricultural co-operative societies in Khorasan Province. The main purposes of this study were as follows: 1-Determination of the performance level of agricultural co-operatives in organizing the dispersed human resources in agriculture sector. 2- Determination of the performance level of agricultural co-operatives in meeting members, needs. This is an applied descriptive survey. To collect data, researcher-made questionnaire was used and the related documents were reviewed. The validity of questionnaires was tested by Cronbachʹ alpha and spss software. cronbachʹ alpha coefficient for 20 questions of questionnaire related to organizing disperse human resource in agriculture sector was 88 percent and for 56 questions of questionnaire related to meeting membersʹ needs was 81 percent which both results showed high validity. Statistical sample size was determined by two level cluster-ransom sampling method. In the first step three cities (Bojnord-Ferdows-Mashhad) from the total 22 cities in Khorasan Province were selected. At the second level from the total of 48 agricultural co-operatives with the total number of 36, 195 members in these three cities through simple random method, 15 agricultural co-operatives and their 300 members were selected (From each city 100 members) participated in the study. To test the hypotheses, T-student Test was used. The Hypotheses in this research were not verified. According to the results, the performance level of agricultural co-operative societies in both approaches were evaluated higher than medium level and lower than successful level. The main factors which affect low performance are: The shortage of capital, credit