بررسي برخي متغيرهاي شناختي، انگيزشي، هيجاني و شخصيتي به عنوان پيش‌بين‌هاي بروز سرآمدي تحصيلي

Investigation of Some Cognitive, Motivational, Emotional, and Personality Variables as Predictors of Academic Giftedness

هدف از پژوهش حاضر بررسي برخي متغيرهاي شناختي، انگيزشي، هيجاني، و شخصيتي، به عنوان پيش‌بين‌هاي بروز سرآمدي تحصيلي در دانش‌آموزان پايه اول متوسطه بوده است. روش پژوهش حاضر همبستگي و از نوع پيش‌بيني است، و آزمودني‌هاي آن را 135 دانش‌آموز دختر و پسر شاغل در مدارس استعدادهاي درخشان، و 178 دانش‌آموز دختر و پسر عادي شاغل در مدارس دولتي شهر سبزوار تشكيل مي‌دهند. انتخاب گروه نمونه در دانش‌آموزان عادي به روش تصادفي مرحله‌اي، و در مورد دانش‌آموزان سرآمد به روش سرشماري، مي‌باشد. ابزارهاي استفاده شده در پژوهش شامل پرسشنامه‌هاي: 1- انگيزش مدرسه (ISM) 2- هدف‌گرايي تحصيلي (AGOR) 3- هوش هيجاني شات 4- آگاهي فراشناختي (MAI) 5- سبك‌هاي يادگيري (ILS) 6- رويكردهاي مطالعه (ASI) 7- الگوهاي يادگيري سازگار (PALS) 8- سازگاري براي دانش‌آموزان دبيرستاني (AISS) و 9- پرسشنامه شخصيت NEO-FFI مي‌باشد. پايايي و روايي ابزارها توسط روش‌هاي آلفاي كرونباخ، و تنصيف، و همين‌طور تحليل عامل تاييدي، و همساني دروني، مورد سنجش قرار گرفته و تاييد شدند. براي تحليل داده‌ها از روش تحليل مميز استفاده شده است. نتايج به دست آمده نشان داد كه تركيب خطي متغيرهاي پژوهش قادر به پيش‌بيني سرآمدي تحصيلي در دانش‌آموزان پايه اول متوسطه شهرستان سبزوار مي‌باشد. همچنين در تحليل مميز به روش گام ‌به گام مشخص گرديد كارآمدترين متغيرها در اين خصوص به ترتيب 1- تنظيم بيروني شناخت، 2- تنظيم فراشناختي، 3- ارزيابي و ابراز هيجان، 4- راهبرد مطالعه عميق، 5- جهت‌گيري هدف عملكردي گرايشي، 6- سازگاري تحصيلي، 7- انگيزش دروني، 8- وظيفه‌شناسي، 9- روان‌رنجورخويي و 10- هدف عملكردي اجتنابي، مي‌باشند. در بررسي متغيرها به صورت جداگانه نيز مشخص گرديد كه از مجموع 18 متغير پژوهش، 10 متغير شامل: جهت‌گيري هدف عملكردي گرايشي، جهت‌گيري هدف عملكردي اجتنابي، ارزيابي و ابراز هيجان، تنظيم فراشناختي، تنظيم شناختي معطوف به بيرون، راهبرد مطالعه عميق، سازگاري تحصيلي، روان‌رنجورخويي، وظيفه‌شناسي، و گشودگي در برابر تجربه، پيش‌بين‌هاي بروز سرآمدي تحصيلي در دانش‌آموزان پايه اول متوسطه شهرستان سبزوار محسوب مي‌شوند.

The present study was conducted with the purpose of predicting group membership of academic giftedness and ordinariness in first grade high school students, using variables such as academic motivation, goal orientation, emotional intelligence, metacognition, direction strategies, deep approach to study, self-efficacy, academic adjustment and personality traits. Nine questionnaires used in this study were: 1- Inventory of School Motivation (ISM) 2- Academic Goal Orientation (AGOR) 3- Schutte Emotional Intelligence (SSEIT) 4- Metacognition Awareness Inventory (MAI) 5- Inventory of Learning Style (ILS) 6- The Approaches to Study Inventory (ASI) 7- The Patterns of Adaptive Learning Study (PALS) 8- Adjustment Inventory for School Students (AISS) 9- NEO-FFI. To carry out the study, two samples consisting of 178 ordinary male and female high school students together with 135 gifted male and female high school students were randomly selected. To test the hypotheses and predict groups’ membership, discriminant analysis was used. Using the Enter method, the result showed that the difference between the two groups of gifted and ordinary students was significant. Using Stepwise method, effective variables were: 1- external direction 2- metacognitive regulation 3- appraisal and expression of emotion 4- deep approach to study 5- performance goal orientation 6- academic adjustment 7- intrinsic motivation 8- conscientiousness 9- neuroticism 10- avoidance performance goal orientation. Besides, when the variables were separately used to predict groups membership, variables such as performance goal orientation, avoidance performance goal orientation, appraisal and expression of emotion, metacognitive regulation, external direction, deep approach to study, academic adjustment, conscientiousness, neuroticism and openness to experience remained significant.