موقعيت هاي مرزي در فلسفه هاي اگزيستانس و نهج البلاغه

Survey of Existentialism and Nahju’l-Balāghah about Boundary Situations

مقاله حاضر در مقام پژوهشي مقايسه اي به بررسي كلامي-فلسفي ديدگاه اگزيستانسياليسم و نهج البلاغه نسبت به موقعيت هاي استثنايي يا پيش آمدهاي خاص زندگي انسان ها مي پردازد. اگزيستانسياليست ها از اين پيش آمدها به موقعيت هاي مرزي تعبير مي كنند و آن را يكي از مباني جنبش فكري خود مي دانند و معتقدند كه انسان به واسطه ي قرار گرفتن در اين موقعيت ها، به شناخت راستين خود دست مي يابد. نهج البلاغه از اين موقعيت ها تحت عنوان آزمايش الاهي ياد مي كند و آن ها را سنتي ثابت و لايتغير از سوي خالق هستي مي داند كه منجر به شناساندن گوهر درون مي شود. سرانجام اين پژوهش بدان جا مي انجامد كه هردو اگزيستانسياليسم و نهج البلاغه رخ دادن اين گونه اوضاع و احوال را براي دست يابي به شناخت صحيح از خويشتن، امري ضروري مي دانند. از ديگر مشتركات اين دو نگرش آن است كه بروز اين اتفاقات را همگاني و گريزناپذير درنظر مي گيرند؛ اما نهج البلاغه كه دربرگيرنده حكمت اسلامي است، بيش از اگزيستانسياليسم، شمه اي توحيدي و غايتمند براي اين موقعيت ها و شناخت حاصل از آن ها قايل است كه در نهايت به تكامل دنيوي و اخروي انسان مي انجامد.

As a comparing research, the present paper is studying viewpoints of Existentialism and Nahju’l-Bal?ghah about unexpected events of manʹs life philosophically and theologically. Existentialists call such events "boundary situations" and introduced them as one of their principles of their intellectual movement. Also, they believe that being in such situations cause man to know himself properly and truly. Nahju’l-Bal?ghah considers especial events in manʹs life as Divine affliction which led man to know his inner treasure or essence. Finally the paper comes to this conclusion that both of existentialism and Nahju’l-Bal?ghah know such situations as a necessary way of self-knowledge. In addition both of them agree that such situations are pervasive and no one can escape of them in his life. However, Nahju’l-Bal?ghah, as an Islamic wisdom, has a monotheistic and ultimate view on these situations and the self-knowledge resultes. This approach has led man to the earthly and celestial perfection.