بررسي شبكه معنايي حروف اضافه ي «در» و «سر»

The Semantic Networks of Two Prepositions; Dar and Sar

يكي از بحث­ هايي كه در زبان­شناسي شناختي مطرح مي­ شود، چگونگي درك حوزه­ هاي انتزاعي است. حوزه­ هاي فيزيكي و عيني نظير مكان به صورت مستقيم درك مي­ شوند. در اثر تعاملات روزمــره انسان با چنين حوزه­ هايي، طرحواره­ هايي (مفاهيمي) در ذهن انسان ساخته مي­ شوند. انسان با ايجاد تناظر بين حوزه­ هاي انتزاعي و عيني، از اين طرحواره­ هاي موجود در ذهـن كه از حوزه­ هاي عيني حاصل شده­ اند، در درك حوزه­ هاي انتزاعي بهره مي­ گيرد. در اين پژوهش، با تكيه بر بحث­ هاي زبان­شناختي مطرح در اين زمينه، به بررسي رابطه زمان و مكان در دستور فارسي پرداخته­ ايم. به همين منظور، معاني مختلف حروف اضافه «در» و «سر» را از فرهنگ سخن انوري(1381) استخراج نموده و سپس با استفاده از معيارهاي تايلر و ايوانز (2003) معناي اوليه و معاني متفاوت هر حرف اضافه را معين و در نهايت شبكه معنايي آن را ترسيم كرده­ ايم. بررسي شبكه معنايي حروف اضافه حاكي از آن است كه در زبان فارسي، عبارات زماني بر پايه عبارات مكاني شكل مي­ گيرند. به عبارت ديگر، مكان (حوزه عيني) مقدم بر زمان (حوزه انتزاعي) بوده و اين فرآيند حاصل استفاده از ابزارهاي شناختي نظير جسمي­ شدگي، طرحواره­ هاي تصويري و غيره است.

One of the issues which has been presented in cognitive linguistics is the understanding of abstract and subjective domains such as time. Objective and real domains like space are understood directly. We as humans interact with such domains in our everyday life. As a result of such interactions, some image – schemas are built in our brains which are used in the understanding of more abstract domains. In order to study the relationship between the time and the space, we have studied prepositions which are one of the best examples of polysemy in Persian grammar and we have drawn a semantic network for each preposition based on Tylor and Evans’s (2003) criteria in determining the primary and distinct meaning of a preposition. Semantic networks show that temporal terms are based on spatial terms in Persian grammar.