سبك‌شناسي ويژگي هاي صرفي نثر تاريخ بيهقي و مقايسه آن با فارسي معاصر

Stylistics of morphological features of the prose of Bayhaqi History and its comparisons with contemporary Persian

در اين تحقيق كه يك مطالعه درزماني و همزماني است، به سبك‌شناسي ويژگي­هاي صرفي نثر تاريخ بيهقي پرداخته‌ايم و سپس نتايج پژوهش را با ويژگي­هاي صرفي نثر فارسي معاصر مقايسه كرده‌ايم. در مقايسه ويژگي­هاي صرفي نثر اين دو دوره ديده مي‌شود كه زبان فارسي تحولات صرفي زيادي را پشت سر گذاشته است. اين تحولات تصريف و واژه‌سازي را شامل مي‌شود كه به لحاظ تصريف امكانات تصريفي زبان فارسي با گذشت زمان محدودتر شده است و فرآيندهاي واژه‌سازي در خصوص افعال پيشوندي به سه صورت حفظ فعل پيشوندي، حذف پيشوند و حذف فعل پيشوندي فعال بوده است و از سوي ديگر در اين دو دوره از تعداد و بسامد افعال بسيط و پيشوندي كاسته شده و افعال مركب جايگزين افعال بسيط و پيشوندي شده است. نيز معلوم مي‌شود كه برخي از وندهاي تصريفي در فارسي معاصر در گذشته كلمه مستقلي بوده است و نيز برخي از وندهاي تصريفي باگذشت زمان نقش خود را از دست داده‌اند و به ساخت تيره تبديل شده‌اند. از نتايج تحقيق حاضر مي‌توان در مطالعات تاريخي زبان فارسي و ترسيم جريان تحولات تاريخي زبان فارسي و همچنين در تهيه منابع تاريخي اين زبان بهره برد.

Present diachronic and synchronic study deals with the stylistics of inflectional features of Persian prose in Bayhaqi History and then the results of the study are compared with the inflectional features of prose in modern Persian. In the comparison of morphological features of the Persian prose in these two periods, it has seen that the Persian language has undergone many morphological changes. These developments are both in inflectional and word formation systems of the language. Inflectional system of Persian turns to be simple during this period and prefixal verbs have developed in three different ways: 1. changing to simple verbs, 2. deleting the prefixal verbs, and 3. keeping the prefixal verbs. On the other hand in these two periods, the number and frequency of simple and prefixal verbs are reduced and they are replaced by compound verbs. This study also demonstrates that some inflectional affixes in the contemporary Persian were free morphemes in classic Persian; also some inflectional affixes do not have their early function and the structure of inflected word turned to be opaque in contemporary Persian. The results of the present study can be used in historical studies of Persian, determining the process of historical developments of Persian and preparing of historical linguistic resources of the language.