تهيه نقشه پوشش گياهي مراتع با استفاده از تصاوير ماهواره‌‌اي IRS-LissIII (مطالعه موردي: حوضه سرخ‌‌آباد- مازندران)

Rangelands vegetation cover mapping using IRS-LissIII data image processing (Case study: Sorkh Abad Basin, Mazandaran)

چكيده اين مطالعه به‌منظور تهيه نقشه درصد پوشش گياهي مراتع حوضه سرخ‌‌آباد به وسعت 21717 هكتار به روش رقومي با استفاده از تصاوير سنجنده LISS-III انجام شد. تصاوير مورد استفاده، با استفاده از نقشه‌‌هاي توپوگرافي 1:25000، زمين‌‌مرجع شدند. در تحقيق حاضر براي دستيابي به دقت بالا در فرايند تصحيح هندسي، به‌‌دليل كوهستاني بودن منطقه، تصحيحات ارتفاعي نيز بر روي تصاوير انجام شد. براي جمع‌‌آوري داده‌‌هاي زميني از روش سيستماتيك ـ تصادفي استفاده شد. در اين تحقيق علاوه بر باندهاي اصلي، شاخصهاي گياهي، تصاوير حاصل از نسبت‌‌گيري طيفي و آناليز مولفه‌‌هاي اصلي نيز مورد استفاده قرار گرفت. در هر تيپ گياهي موجود در منطقه مورد مطالعه 1 منطقه معرف تعيين، سپس در هر منطقه معرف 4 ترانسكت 100 متري به صورت افقي و عمودي مستقر شد و روي هر ترانسكت 10 پلات 1 مترمربعي قرار گرفت و درصد پوشش گياهي هر پلات برآورد گرديد. در مرحله بعد همبستگي بين شاخصهاي گياهي با داده‌‌هاي زميني محاسبه شد، سپس شاخصهايي كه بيشترين همبستگي را با درصد پوشش گياهي نشان دادند، جهت طبقه‌‌بندي با دقت بالاتر مورد استفاده قرار گرفتند. از شاخصهاي گياهي بكار رفته در منطقه، شاخص RVI (74/0) و NDVI (704/0) بالاترين همبستگي را نشان دادند. در نهايت با توجه به نتايج بدست‌‌آمده مي‌‌توان گفت داده‌‌هاي سنجنده LISS-III از ماهواره IRS در منطقه مورد مطالعه قابليت لازم را براي تهيه نقشه درصد پوشش براي مراتع اين ناحيه دارد. واژه‌‌هاي كليدي: سنجنده LISS-III، پوشش گياهي، مراتع، شاخصهاي گياهي، ترانسكت، سرخ‌‌آباد

Abstract This research was conducted to produce the map of vegetation cover percentage of Sorkh Abad rangelands with an area of 21717 hectares by using IRS-Liss III data. Images of IRS-LissIII were geo-referenced by digital topographic maps with a scale of 1:25000. Due to mountainous condition, for obtaining the high accuracy at the geometric correction process, elevation corrections were done on the images. In this study, in addition to main bands, vegetation indices, ratios and principle component analysis also were used.For field data collection, systematic random sampling method was employed. In each vegetation type, one key area was selected. In each key area, four vertical and horizontal transects with 100m length were established. Then along the each transect vegetation cover percentage was estimated in ten plots of 1m2. In the next step, correlation between vegetation indices, ratios and the field data was calculated. Then the indices that had stronger correlation with field data were used for classification with higher accuracy. Among the vegetation indices, RVI (0/74%) and NDVI (0/704%) had shown the highest correlation. Based on the obtained results, we may generally conclude that IRS-LissIII images have a good capability for cover percentage mapping in the study area. Key words: LissIII, vegetation cover, range lands, vegetation indices, transect, Sorkhabad