بررسي تغييرهاي درصد تاج‌‌پوشش گياهي با استفاده از داده‌هاي ماهواره‌اي طي سالهاي 1352 تا 1387 (مطالعه موردي: پناهگاه حيات وحش موته)

Change detection of canopy cover percentage using satellite data during 1972 to 2008 (case study: Mouteh Wild Life Refuge)

از ابزار‌هاي موثر در زمينه مطالعات علوم مرتع و پوشش گياهي بهره‌گيري از داده‌هاي ماهواره‌اي مي‌باشد. در اين مطالعه جهت تهيه نقشه درصد تاج پوشش گياهي پناهگاه حيات وحش موته در استان اصفهان طي سالهاي 1352 تا 1387 از تصاوير ماهواره‌اي استفاده شد. به اين منظور ابتدا تصحيحهاي مورد نياز بر روي تصاوير انجام شد. سپس شاخصهاي گياهي حاصل از تصاوير سنجنده‌هاي MSS سال 1352، TM سال 1366، TM سال 1378 و تصوير سنجنده LISS III مربوط به سال 1387 تهيه گرديد. به‌‌منظور ايجاد همبستگي بين درصد تاج‌‌پوشش گياهي و شاخصهاي گياهي، داده‌هاي 290 محل نمونه‌‌برداري با پراكنش مناسب و به‌‌صورت سيستماتيك- تصادفي در منطقه برداشت گرديد. با استفاده از داده‌هاي موجود و شاخصهاي گياهي تهيه شده، درصد تاج‌‌پوشش گياهي را براي سالهاي قبل تخمين زده و ميزان همبستگي بين شاخصهاي گياهي بدست‌‌آمده از هر تصوير و داده‌هاي ميداني محاسبه شد. نتايج نشان داد كه شاخص گياهي SAVI تهيه شده از تصاوير، داراي بيشترين همبستگي به ميزان 78/0 با تاج‌‌پوشش گياهي بود. با استفاده از مدل بدست‌‌آمده از شاخص SAVI نقشه درصد تاج‌‌پوششش گياهي در چهار طبقه تهيه و در پايان تغييرهاي ايجاد شده در درصد تاج‌‌پوشش گياهي با استفاده از روش مقايسه پس از طبقه‌‌بندي مشخص شد. نتايج مطالعه نشان داد در بين سالهاي 1352 تا 1387، درصد تاج‌‌پوشش گياهي در منطقه مورد مطالعه روند نزولي داشته، به‌‌طوري‌‌كه پوششهاي كم‌‌تراكم صفر تا 10 درصد از 40162 هكتار به 95597 هكتار افزايش داشته‌اند كه با كاهش پوشش 10 تا 20 درصد همراه بوده است. واژه‌‌هاي كليدي: داده ماهواره، موته، شاخص گياهي، ضريب خاك، تاج‌‌پوشش گياهي، بارزسازي تغييرها

Using satellite data is considered as one of the influential tools in the field of rangeland science. In this study, satellite data were used in order to prepare the map of canopy cover percentage Mouteh wildlife refuge in Isfahan province during 1972 and 2007. Vegetation indices were produced using MSS sensors for 1972, TM for 1987, TM for 1998 and image of LISS III sensor for 2008. To make correlation between canopy cover percentage and satellite data, 290 plot data with appropriate distribution across the region were collected by stratified random sampling method. By using data and prepared vegetation indices, canopy cover percentage was estimated for previous years and corrections between field sampling and vegetation indices were estimated. With regard to data analysis, SAVI index had the highest correlation equal to 0.78 with canopy cover percentage. Therefore, using the produced model from SAVI index, the map of canopy cover percentage was produced in four classes for each year and the changes of canopy cover percentage were detected using post classification change detection method. Results showed that during 1972 to 2008 canopy cover percentage decreased in this period so that low canopy cover areas (0-10%) increased from 40162 to 95597 hectares along with a reduction of 10-20% in canopy cover percentage. Key words: Satellite data, Mouteh, vegetation indices, soil coefficient, canopy cover, change detection