درآمدي بر بازتوليد فضاهاي مسكوني در نواحي حاشيه نشين: مطالعه موردي منطقه سيلاب تبريز

A Summary of Reproduction of Residential Spaces in Informal Settlements: Case Study of Seylab Neighborhood in Tabriz

اين مقاله به بازتوليد فضاهاي مسكوني در بخشي از منطقه حاشيه نشين سيلاب تبريز مي پردازد. اهميت اين موضوع بيشتر از آن رو است كه بخش قابل توجهي از جمعيت شهر تبريز در نواحي حاشيه نشين اسكان دارند و هر ساله در اثر فرايندهاي اجتماعي و اقتصادي نامناسب به تعداد آنها افزوده مي شود. با توجه به اينكه با اين روند رشد، امكان تامين و ارايه مسكن رسمي و استاندارد، حداقل در كوتاه مدت، منتفي است بنابراين ارايه طرح هاي مسكوني متناسب با وضعيت اجتماعي، اقتصادي، جغرافيايي و كالبدي ساكنان اجتناب ناپذير مي نمايد. مقاله حاضر در چارچوب فرايند برنامه ريزي و طراحي فضاهاي مسكوني به صورت پيمايشي انجام مي پذيرد. اين مطالعه علاوه بر آمار و اطلاعات و نقشه هاي موجود، از مصاحبه حضوري، تنظيم و تكميل پرسشنامه، طبقه بندي، برداشت هاي ميداني از محل همراه با بيان تصويري بهره مي گيرد. بررسي فضاهاي مسكوني منطقه سيلاب تبريز نشان مي دهد كه علاوه بر ارتقا كيفيت فضاهاي زيستي، بهره برداري بهينه از فضاها و تقويت مصالح ساختماني، بايستي آموزش اصول معماري توزيعي (چيدمان) و توسعه فضاهاي چندمنظوره با توجه به شرايط حاكم بر اقليم منطقه، معيشت و سنت سكونت ساكنان، مورد توجه قرار گيرد.

This paper discusses about reproduction of residential spaces on specific parts of Seylab neighborhood in Tabriz. This case may become more important when we note that a considerable part of population in Tabriz consists of settlement residents and this portion increases annually by the impact of social and economic conditions. Due to rapid growth of these phenomena, providing formal and standard residence in a short-time procedure is not possible, therefore programming for residences appropriate with social, economic, geographic and physical status of area is inevitable. Present paper is organized on procedure of planning and designing residential spaces by surveying method, which has been implemented by using existing statistical information and also interviews, questionnaires and physical studies. Studying Seylab neighborhood residential spaces clarifies that in addition to upgrading qualities of living spaces, optimum using of spaces and constructional materials reinforcement, also applying zoning architecture principles and development of multifunctional spaces regarding to local climatic, economic and traditional conditions should be considered on planning.