سلفي‌گري در عراق جديد و تاثير آن بر مباحث قومي و امنيتي ج.ا.ا

Salafism in the New Iraq and Its Effect on Iran’s Security and Ethnical Issues

يكي از جريان هاي انحرافي كه در قرون مياني به تدريج در حوزه انديشه و مذاهب اسلامي اثر گذاشت و خط فكري جديدي را بنيان نهاد جريان سلفي گري است كه در عصر اخير نه به عنوان يك مكتب فكري خاص با يك سلسله اصول و فروع عقيدتي بلكه به شكل يك جريان گذشته گراي فكري با يك ساختار سياسي ويژه، توانسته است به پشتوانه ادبيات فقهي و كلامي و نيز نشانه شناسي متكي بر شبكه معنايي گسترده نياز به گرايشها و جريان هاي سياسي سلفي مجسم و آنها را در اشكال روز باز توليد كند. در اين ميان عراق با موقعيت حساس و وابستگي هاي عميق ژيوپوليتيكي متقابل با جمهوري اسلامي ايران يكي از معدود كشورهايي است كه همواره از بطن شكل گيري ايده سلفي گري درگير آن بوده است به طوري كه پس از اشغال عراق اين كشور به كانون اصلي فعاليت گروه هاي سلفي تبديل شد. روش تحقيق توصيفي - تحليلي و استنتاجي است به اين معنا كه ابتدا با نگرشي اسنادي به توصيف و سپس تحليل سلفي گري در عراق جديد و با توجه به متغيرهاي دخيل پرداخته مي شود و درنهايت فرضيه پژوهش در قالب مبحث نتيجه گيري مورد آزمون قرار مي گيرند. نتايج حاصله مبني براين است كه عراق از نظر جامعه شناختي با بافت اجتماعي موزاييكي و شكافت هاي متعدد قومي و فرقه اي از قابليتهاي بالايي براي انتقال تنش هاي اجتماعي و ناامني ها و بي ثباتي ها به سراسر منطقه از جمله ايران است و از طرفي تحولات دروني عراق با منافع و برداشت هاي طيف وسيعي از بازيگران منطقه اي ازجمله ايران، كشورهاي عربي و... گره خورده است و مناقشات و درگيري هاي داخلي اين كشور مي تواند موجب تشديد اختلافات در سطح منطقه شود در اين مقاله، اين تاثيرات را بر قوميت گرايي و نقش آن در امنيت ملي جمهوري اسلامي ايران مورد مطالعه قرار خواهيم داد.

One of the digressive events in the mid-centuries affecting the Islamic thinking and religions, establishing a new ideology is the cult of Salafism. In the recent era, Salafism not as a special cult with a series of doctrinal essentials and nonessentials, but in the form of a rational revivalist process with a unique political structure has been able, with the support of religious jurisprudence and argumentation and also a semiology based on an extended semantic network, to answer the need to the Salafi’s trends and political flow and to reproduce them in present-day forms. Meanwhile Iraq, a country with critical situation and mutual geopolitical major affiliations with Iran, is one of the few countries that, from the very beginning, has always been involved with Salafism in a way that after the occupation of Iraq, it has become the main center of activity of Salafi groups. The research method is descriptive-analytic; in other words, it starts with a documentary outlook to the description and analysis of Salafism in the new Iraq considering the interfering variables, and finally the hypothesis would be tested in the conclusive section. The final results show that, from the sociological dimension, Iraq with social mosaic texture and diverse ethnical and sectarian gaps has a high capability for the transition of social tensions, insecurity, and instability across the entire region including Iran; on the other hand, Iraq’s internal changes are closely tied with the benefits and perceptions of a broad spectrum of regional actors like Iran, Saudi Arabia and so on. The internal conflicts in this country may intensify differences across the region. These effects on ethnicity and its role in the national security of Iran will also be discussed.