شبيه‌سازي شاخص سطح برگ، زيست توده و عملكرد دانه ارقام برنج در سنين مختلف گياهچه‌اي با استفاده از مدل ORYZA2000

Simulation of Leaf Area Index, Biomass and Grain Yield of Rice Cultivars at Different Seedling Ages Using ORYZA2000 Model

به منظور واسنجي پارامترهاي گياهي و ارزيابي مدل "اوريزا 2000" (ORYZA2000) تحت شرايط بالقوه توليد و شبيه سازي شاخص سطح برگ، زيست توده اندامهاي مختلف گياهي و عملكرد دانه سه رقم برنج در سنين مختلف گياهچه‌اي آزمايشي مزرعه‌اي بصورت كرت هاي خرد شده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با 9 تيمار وسه تكرار در سال هاي 1387 و 1388 در مركز ترويج و توسعه تكنولوژي هراز انجام گرديد. كرت هاي اصلي شامل سه رقم برنج طارم، فجر و قايم1 و كرت هاي فرعي شامل گياهچه هاي 17 روزه (جوان)، 24 روزه (نيمه بالغ) و 33 روزه (بالغ) بودند. بر اساس نتايج حاصله مدل برآورد مناسبي در شبيه سازي عملكرد دانه، زيست توده و شاخص سطح برگ از زمان نشاكاري تا برداشت محصول ارايه نمود. ميانگين جذر ميانگين مربعات خطاي نرمال (RMSEn) در طول فصل رشد عبارت از 13% تا 15% براي وزن خشك كل، 18% تا 21% براي وزن خشك برگ سبز، 17% تا 20% براي وزن خشك ساقه، 16% تا 23% براي وزن خشك خوشه، 6% تا 9% براي عملكرد دانه و 24% تا 26% براي شاخص سطح برگ بود. با توجه به نتايج بدست آمده مدل "اوريزا 2000" ((ORYZA2000 از قابليت مناسبي براي شبيه سازي رشد و عملكرد دانه ارقام برنج برخوردار بوده و مي تواند بعنوان ابزار مناسبي براي برنامه‌ريزي بهتر مديريت مزرعه شاليزاري و نيز جايگزين مناسبي براي آزمون سازگاري ارقام برنج باشد.

To calibrate crop parameters and validation of ORYZA2000 model under potential production condition and simulation of leaf area index, biomass of plant organs and grain yield of three rice cultivars at different seedling ages, field experiments were carried out as split plot arrangement in randomized complete block design with 9 treatments and three replications in 2008 and 2009 growing seasons in Haraz Extension and Technology Development Center, Amol, Iran. Main plots were three rice cultivars including; Tarom, Fajr and Qaem1 and sub-plots consisted of rice seedling ages; 17, 24 and 33 days. Results showed that the model sufficiently simulated grain yield, biomass and leaf area index from transplanting to harvesting. In average, the normalized RMSE in growing period was 13-15% for total dry weight, 18-21% for green leaf dry weight, 17-20% for stem dry weight, 16-23% for panicle dry weight, 6-9% for grain yield and 24-26% for leaf area index. ORYZA2000 model had the capability to simulate growth, development and grain yield of rice cultivars and can be used as an appropriate tool for better planning of paddy field management and also as a effective supporting tool for adaptation test of improved rice cultivars in Iran.