ارزيابي هيبريدهاي جديد آفتابگردان براي كشت دوم در مناطق معتدل سرد استان كرمانشاه

Evaluation of New Sunflower Hybrids for Second Cropping System in Temperate-Cold Regions of Kermanshah Province in Iran

به منظور ازريابي هيبريدهاي جديد آفتابگردان در كشت دوم در مناطق معتدل سرد استان كرمانشاه آزمايشي به صورت كرت‌هاي خرد‌شده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در سال‌هاي 1389 و 1390 اجرا گرديد. تاريخ‌هاي كاشت با سه سطح شامل 20 خرداد، 5 تير و 20 تير در كرت‌هاي اصلي و هيبريدهاي آفتابگردان شامل آذرگل‌، فرخ و SHF-81-90در كرت‌هاي فرعي قرار گرفتند. تجزيه واريانس مركب داده‌هاي دو سال نشان داد عملكرد دانه، تعداد روز تا رسيدگي فيزيولوژيكي و وزن هزار دانه در تاريخ‌هاي كاشت مختلف داراي تفاوت معني‌دار بودند. تاخير در كاشت باعث كاهش عملكرد دانه شد به طوري كه بيشترين عملكرد دانه با 4199 كيلوگرم متعلق به تاريخ كاشت اول و كمترين عملكرد دانه با 3118 كيلوگرم در هكتار متعلق به تاريخ كاشت سوم بود. هيبريدهاي آفتابگردان نيز از نظر اكثر صفات و همچنين عملكرد دانه داراي تفاوت معني‌داري بودند. هيبريد جديد فرخ با 3940 كيلوگرم در هكتار داراي بيشترين عملكرد دانه و هيبريدهاي SHF-81-90 و آذرگل به ترتيب باعملكرد دانه 3788 و 3459 كيلوگرم در هكتار در رتبه‌هاي بعدي قرار داشتند. هيبريد فرخ با طول دوره رشد 95 روز از زودرسي قابل توجهي براي استفاده در كشت دوم برخوردار بود. اثر متقابل ژنوتيپ × تاريخ كاشت تنها براي ارتفاع گياه و تعداد روز تا رسيدگي فيزيولوژيكي معني‌دار بود. نتايج اين پژوهش نشان داد با توجه به عملكرد دانه و طول دوره رشد هيبريدهاي مورد ارزيابي، هيبريد فرخ براي كشت دوم در مناطق معتدل سرد استان كرمانشاه مناسب مي‌باشد.

New sunflower hybrids were evaluated for their suitability for second cropping system in temperate-cold regions of Kermanshah Province in Iran. A split plot arrangement in randomized complete block design with three replications was used in 2010 to 2011. Planting dates including: June 11, June 26 and July 11 and sunflower hybrids including: Azargol, Farrokh and SHF-81-90 were assigned to main plots and sub- plots, respectively. Results showed that effect of planting date was signification on agronomic traits such as seed yield, days to physiological maturity and 1000 seed weight. Seed yield reduced with delay in planting date as the first and third planting dates had the highest and lowest seed yield with 4199 and 3118 kg ha-1, respectively. Hybrids were also significantly different for most of the traits. New hybrid Farrokh had the highest seed yield with 3940 kg ha-1 followed by SHF-81-90 and Azargol with 3788 and 3459 kg ha-1, respectively. Farrokh with 95 days to physiological maturity was more suitable for second cropping systems. In conclusion, new early maturity sunflower hybrid Farrokh is recommended for second cropping systems in temperate-cold regions of Kermanshah Province in Iran.