رابطه كاركردهاي زباني با تيپ‌هاي شخصيتي داستان‌هاي سيدمحمدعلي جمال‌زاده

The Relationship between Language Performances and Characteristics Types in Jamalzadeh Stories

زبان با دين، مذهب، جنسيت، سن، شغل، محيط، شرايط اجتماعي، و تحصيلات گويندگان پيوند دارد و همين موارد از عوامل ايجاد تيپ‌هاي شخصيتي در افراد است. هدف پژوهش حاضر بررسي كاركرد زبان در تيپ‌هاي شخصيتي داستان‌هاي كوتاه يكي بود يكي نبود، شاهكار، تلخ و شيرين، كهنه و نو، غير از خدا هيچ‌كس نبود، آسمان و ريسمان، قصه‌هاي كوتاه براي بچه‌هاي ريش‌دار، و قصه ما به سر رسيد سيد محمدعلي جمال‌زاده است. در اين راستا نخست تيپ‌هاي شخصيتي داستان و ويژگي‌هاي خَلقي و خُلقي هريك از تيپ‌ها مشخص شده است، سپس با توجه به هدف اصلي مولفْ داستان‌ها، شرايط اجتماعي، متغيرها و مولفه‌هاي موجود، و رابطه كاركردهاي زباني با تيپ‌هاي مورد نظر بررسي شده است؛ به‌ويژه زبان، واژه‌ها، و عبارات متناسب با تيپ‌ها از لحاظ طبقه اجتماعي، شغل، تحصيلات، دين و مذهب، جنسيت، تابو، محيط، و مناسبات قدرت شرح داده شده است. پژوهش به شيوه توصيفي است و داده‌ها با استفاده از روش تحليل محتوا با ابزار كتاب‌خانه بررسي شده است. نتيجه نشان مي‌دهد كه جمال‌زاده به عوامل غير زباني موثر در زبان شخصيت‌ها با آگاهي و هدف توجه داشته و توانسته است با به‌كارگيري درست متغيرها به القاي بهتر مفاهيم اجتماعي در داستان‌ها كمك كند. در كل در يكي بود يكي نبود، با توجه به تعداد شخصيت‌ها، از متغيرها بيش‌تر استفاده كرده است و دو متغير دين و مذهب و شغل بيش‌ترين تاثير را در زبان شخصيت‌ها داشته است.

Every language is in relation with various factors such as speakersʹ religion, sex, age, job, environment, social conditions, education and the like, and the same factors are among those which produce characteristics types. The present research aims to study language performance in Seyed Mohammad Ali Jamalzadehʹs short stories characteristics types. To this end, at first, the characteristics types of the story and popular and behavioural features of each type have been characterized; then, by considering the author’s main aim, the stories and social conditions and also the existing variables, the relationship between language and the certain types was considered and, in particular, language, words, and expressions suitable to various types and their social class, occupation, education, religion, sex as well as taboos, environment, and power relations have been studied. The results show that Jamalzadeh has taken knowingly and purposefully into account non-linguistic factors influencing characters. Employing various factors in a correct manner, he has managed to help better communication of social concepts in his stories. In sum, in his book Yiki Bud Yiki Nabud (Once Upon a Time) by considering the number of characters, he has made more uses of variables and based on two variables, religion and job, he has made the most impacts on the charactersʹ language.