بررسي پايداري عملكرد علوفه در اكسشن هاي گونه Elymus hispidus با مدل AMMI و سايرروش هاي تجزيه پايداري در دو محيط تنش و بدون تنش

Forage production stability in some accessions of Elymus hispidus using ANMI model and other methods for analyzing stability in stressed and non stressed

به منظور بررسي عملكرد علوفه و پايداري عملكرد يازده اكسشن از گونه Elymus hispidus آزمايشي در قالب طرح بلوك‌هاي كاملاً تصادفي با سه تكرار در دو محيط آبياري نرمال (بدون تنش) و ديم (تنش) در ايستگاه تحقيقاتي مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي استان كرمانشاه واقع در شهرستان اسلام آباد غرب به مدت دو سال انجام شد. منشا جمع آوري اكسشن ها مراتع سبلان واقع در استان اردبيل بود. بر اساس نتايج تجزيه واريانس تنوع معني داري (01/0 > p) در بين اكسشن هاي مورد بررسي و همچنين محيط هاي مورد مطالعه مشاهده شد. اثر متقابل اكسشن× محيط نيز در سطح 1 درصد معني دار شد گروهبندي حاصل از آزمون دانكن (05/0 > p) و تجزيه خوشه‌اي، اكسشن هاي 5-890، 6-890 و 7-890 را به عنوان اكسشن هاي برتر در يك گروه قرار داد. بر اساس تجزيه AMMI، اولين مولفه اصلي اثر متقابل 92/97 درصد از واريانس اثر متقابل را نشان داد و در سطح يك درصد معني دار شد، كه بر اساس اين مولفه، اكسشن هاي 6-890، 15-890، 5-890، 9-890، 11-890 و 13-890 بيشترين پايداري و اكسشن 7-890 كمترين پايداري را داشت. با توجه به پارامترهاي پايداري ضريب تغييرات محيطي، اكووالانس ريك، واريانس پايداري، ضريب تشخيص و ضريب رگرسيون، اكسشن هاي 5-890، 6-890، 11-890 و 13-890 بيشترين پايداري و اكسشن 7-890 كمترين ميزان پايداري را نشان داد. با توجه به نتايج به دست آمده اكسشن هاي 5-890 و 6-890 از نظر ميانگين عملكرد علوفه خشك و پايداري عملكرد مطلوب بودند و قابل معرفي براي برنامه هاي اصلاحي در شرايط آب و هوايي استان كرمانشاه است.

To investigate the forage yield and yield stability of 11 accessions of Elymus hispidus, a field experiment was laid out in a complete randomized block design with three replications, under two conditions (normal irrigation and dryland farming). The experiment was carried out in two years at the Islam Abad e Gharb research station, Kermanshah, Iran. The collection origin of accessions was Sabalan rangelands in Ardabil Province. Results showed highly significant differences (P < 0.01) among the accessions and treatments. In addition, the accession×environment interaction effect was significant (P < 0.01) for forage yield. Duncan’s Multiple Range Test (p < 0.05) revealed that 890-5, 890-6 and 890-7 were superior accessions and cluster analysis classified them into the same group. AMMI analysis showed that the first significant interaction principal component, explained 97.92% of the total interaction variance. Considering these results, the accessions 890-6, 890-15, 890-5, 890-9, 890-11, and 890-13 showed the highest stability. Stability analysis according to the coefficient of environmental variations(CVi), Wrick’s equivalence(Wi2), stability variance(?i2), coefficients of determination(r2) and regression coefficient(b) revealed that 890-5, 890-6, 890-11 and 890-13 had the highest stability among all accessions while 890-7 had the lowest stability. These results demonstrated that accessions 890-5 and 890-6, which had the best, forage yield and yield stability, were suitable for using in future breeding programs in Kermanshah climate.