طراحي و اعتبارسنجي پرسش‌نامه سنجش خستگي بينايي كاربران پايانه‌هاي تصويري

Development and Validation of a Visual Fatigue Questionnaire fo Video Display Terminal Users

مقدمه: با رشد سريع تكنولوژي، ابزارهاي مرتبط با آن از جمله كامپيوتر، نمايشگرها و پايانه‌هاي تصويري (VDT يا Visual display terminals) به سرعت در حال گسترش هستند. بر اساس تحقيقات بيشترين شكايات كاربران VDT، ناراحتي‌هاي چشمي گزارش شده است. هدف از اين مطالعه، طراحي ابزاري مناسب جهت سنجش خستگي بينايي كاربران VDT بود. روش‌ها: نوع مطالعه مقطعي بود كه بر روي 248 نفر از كاربران VDT در مشاغل مختلف در سال1390 انجام شد. پس از مطالعه كتب، مقالات و پرسش‌نامه‌هاي مشابه، بانك سوالات تهيه و پرسش‌نامه اوليه تدوين شد. روايي و پايايي پرسش‌نامه با استفاده از شاخص روايي محتوايي (Content validity index يا CVI) و ضريب 2? تاييد گرديد. يك الگوي نظري چهار عاملي در زمينه خستگي چشمي، از مطالعات قبلي اقتباس و با استفاده از نرم‌افزار 16AMOSE و به روش تحليل عاملي تاييدي و محاسبه شاخص‌هاي برازش، اعتبار سازه آن بررسي شد. همچنين با استفاده از نرم‌افزار 18SPSS ضريب همبستگي دروني حيطه‌ها محاسبه گرديد. جهت بررسي اعتبار ملاك و سطح‌بندي خستگي چشمي، از نتايج اندازه‌گيري همزمان خستگي چشمي با دستگاه 1/90-VFM و پرسش‌نامه استفاده شد و نقاط برش به وسيله منحني ROC (Receiver operating characteristic) مشخص گرديد. يافته‌ها: پرسش‌نامه در 4 حيطه اصلي استرين چشمي (4 سوال)، اختلال ديد (5 سوال)، اختلالات سطح چشم (3 سوال) و مشكلات خارج چشمي (3 سوال) به تاييد نهايي رسيد. پايايي نهايي پرسش‌نامه برابر 75/0، حداقل شاخص CVI معادل 75/0، شاخص‌هاي برازش مدل 36/0 = RMSEA (Root mean square error of approximation)، 96/0 = GFI (index Goodness of fit)، 92/0 = index) AGFI Adjusted goodness of fit) و ضريب همبستگي نتايج پرسش‌نامه و دستگاه 87/0- به دست آمد و نقاط برش پرسش‌نامه، معادل 65/0، 36/2 و 89/3 بر مبناي 10 محاسبه شد. نتيجه‌گيري: پرسش‌نامه خستگي چشمي داراي 15 سوال تخصصي بوده، از پايايي و روايي بسيار خوبي برخوردار است. اين ابزار با توجه به تعداد كم سوالات و سادگي جملات، به راحتي مي‌تواند ميزان و سطح خستگي چشمي كاربران VDT را ارزيابي كند.

Abstract Background: Technology- related tools, including computers and video display terminals (VDTs), are rapidly expanding as a result of the quick growth of technology itself. Investigation on the complaints of VDT users reported visual discomfort. This study aimed to design an appropriate tool to assess visual fatigue of VDT users. Methods: This cross-sectional study was performed on 248 VDT users in different professions during 2011. After reading books, articles, and similar questionnaires, question banks were provided and an initial questionnaire was developed. Validity and reliability of the questionnaire were evaluated by Cronbachʹs alpha coefficient and content validity index (CVI). A theoretical model based on four categories of symptoms of visual fatigue, extracted from previous studies, was designed. AMOS software was used to assess the validity of its constructs using confirmatory factor analysis and fitted parameters. Using the SPSS18, internal correlation coefficients of the domains were calculated. In order to investigate the reliability and grade the final scores of the questionnaire, visual fatigue was simultaneously assessed by the questionnaire and the VFM-90.1 device and the results were compared. In addition, cutting points were determined by the ROC curve. Findings: A minimum CVI of 0.75, reliability coefficient of 0.755, model fit indices of RMSEA = 0.026, GFI = 0.96 and AGFI = 0.92 were found. The correlation between the results measured with a questionnaire and VFM-90.1 was -0.87 and the cut-off points were calculated as 0.65, 2.36 and 3.88. Four main domains of the questionnaire, including eye strain (4 questions), visual impairment (5 questions), surface-related impairments of the eye (3 questions) and problems outside the eye (3 questions), were approved. Conclusion: The questionnaire contained 15 questions to assess visual fatigue. It had excellent reliability and validity. Therefore, VDT users can easily assess their extent and level of visual fatigue by this relatively short and simple questionnaire.