مقايسه پيامدهاي سلامتي مرتبط با نوبت‌كاري در دو نظام 12 ساعته اقماري و 8 ساعته غيراقماري در صنايع پتروشيمي ايران

Comparison of Shift Work-Related Health Problems in 12-Hour and 8-Hour Shift Workers in Iranian Petrochemical Industries

مقدمه: دو نوع برنامه نوبت كاري متداول در صنايع پتروشيمي كشور، برنامه‌هاي 12 و 8 ساعته بوده است كه هر يك مي‌تواند پيامدهاي سلامتي گوناگوني براي فرد نوبت‌كار در پي داشته باشد. مطالعه حاضر با هدف، مقايسه پيامدهاي سلامتي ناشي از كار در نظام‌هاي 12 ساعته اقماري و 8 ساعته غيراقماري در كاركنان نوبت‌كار صنايع پتروشيمي ايران انجام شده است. روش‌ها: اين مطالعه مقطعي، در 21 شركت پتروشيمي وابسته به شركت ملي صنايع پتروشيمي انجام گرفت. جمعيت مورد مطالعه 1630 كارگر نوبت‌كار (1034 نوبت‌كار شاغل در نظام غيراقماري و 596 نوبت‌كار شاغل در نظام اقماري) بود. داده‌هاي اين مطالعه به وسيله پرسش‌نامه‌اي متشكل از سوالاتي در زمينه ويژگي‌هاي دموگرافيك، نظام نوبت‌كاري و مشكلات سلامتي جمع‌آوري شد. تجزيه و تحليل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار 5/11SPSS انجام گرديد و مقدار P كمتر از 05/0 به عنوان سطح معني‌داري در نظر گرفته شد. يافته‌ها: ميانگين سابقه كار در نظام نوبتي براي نوبت‌كاران اقماري و غيراقماري به ترتيب 65/3 ± 80/3 و 92/6 ± 24/8 سال به دست آمد. شيوع مشكلات سلامتي در بين نوبت‌كاران اقماري بيش از غيراقماري بود و اين اختلاف در مورد اختلالات گوارشي و اسكلتي- عضلاني معني‌دار به دست آمد. نتيجه‌گيري: نتايج نشان داد كه با وجود جوان‌تر بودن و سابقه شغلي كمتر نوبت‌كاران اقماري، كار در اين نظام 12 ساعته پيامدهاي سلامتي بيشتري نسبت به نظام 8 ساعته غيراقماري ايجاد نموده است.

Abstract Background: Although 12-hour and 8-hour shift schedules are common in Iranian petrochemical industries, each of these systems may cause adverse health consequences among shift workers. The main purpose of this study was to compare shift work-related health problems among petrochemical employees working in 12-hour and 8-hour shift schedules Methods: This cross-sectional study was carried out at 21 petrochemical companies. Study population consisted of 1630 workers, including 1034 8-hour and 596 12-hour shift workers. Data on personal details, work shift, and adverse health effects were collected by an anonymous questionnaire. Statistical analyses were performed using SPSS11.5 at a significance level of 5%. Findings: The mean of shift working experience for 12-hour and 8-hour shift workers were estimated to be 3.80 ± 3.65 and 8.24 ± 6.92 years, respectively. The results showed that health problems among 12-hour shift workers were more prevalent than 8-hour shift workers. The differences were significant in gastrointestinal and musculoskeletal disorders (P < 0.05). Conclusion: Although 12-hour shift workers were younger and had lower job experience, the prevalence rates of health-related problems were higher among them as compared to 8-hour shift workers.