بررسي اشكالات عقلي حركت جوهري نفس

A Review of Intellectual Problems of the Idea of soulʹʹs Substantial Motion

هرچند حركت جوهري نفس دستاوردهاي فراواني در مباحث عقلي و نقلي دارد و گره‌هاي كور بسياري را باز مي‌كند، چند اشكال اساسي سبب سر باز زدن حكماي پيشين از پذيرش آن شده بود. صدرالمتالين كوشيد ضمن تثبيت اين آموزه و نشان دادن پيامدهاي پذيرش و انكار آن، موانع موجود و از جمله دو اشكال اساسي، يعني «امتناع حركت در مجردات» و «تصوير بقا و ثبات نفس در ضمن حركت» را از سر راه بردارد. وي در پاسخ به دو اشكال مزبور، تلاش كرد تصويري ويژه از تجرد نفس و حركت در جوهر نفساني ارايه كند. در اين مقاله كوشيده‌ايم ضمن تحليل و ارزيابي پاسخ‌هاي صدرا به اين اشكالات، پاسخ‌هاي احتمالي ديگري را كه مي‌توان با مباني خود حكمت متعاليه مطرح كرد نيز عرضه و بررسي كنيم.

Although the idea of soulʹs substantial motion results in many achievements in intellectual and narrated discussions and solves many unsolvable problems, some basic problems has made previous philosophers to reject this idea. Having proved this doctrine and showed the results of its acceptance and rejection, Mulla Sadra tried to solve some of the problems posed on the idea, including "impossibility of motion in non-material objects" and "the conception of soulʹs persistence and constancy while moving". He provides a particular conception of soulʹs non-materiality and motion in spiritual substance to answer the aforementioned questions. Analyzing and evaluating Sadraʹs answers to these problems, the present paper seeks to provide and review other possible answers which can be offered by using the principles of transcendent philosophy itself.