تعيين الگوي بهينه كشت در مقياس محلي با هدف كاهش تخريب اراضي با استفاده از مدل برنامه‌ريزي خطي (مطالعه‌ موردي: منطقه‌ رويين، استان خراسان شمالي)

Determination of optimum cropping pattern at local scale to reduce land degradation using a linear programming model

چكيده يكي از راه‌هاي استفاده بهينه از اراضي و جلوگيري از تخريب آن‌ها، انتخاب كاربري متناسب با ظرفيت توليد اراضي است. اين پژوهش با هدف تعيين الگوي بهينه كشت ديم، براي كاهش تخريب اراضي با استفاده از مدل برنامه‌ريزي خطي در منطقه رويين استان خراسان شمالي انجام شد. براي برآورد تخريب اراضي، از كاهش كربن آلي خاك در نتيجه تغيير كاربري اراضي استفاده شد. نتايج نشان داد كه شيب‌هاي بيش از 20 درصد و شيب‌هاي جنوبي، مناسب كشت ديم غلات نيستند؛ اما كشت يونجه به ‎دليل تاثير آن بر كربن آلي خاك، در شيب‌هاي جنوبي، مجاز تشخيص داده شد. همچنين، نتايج محاسبه‌ الگوي بهينه كشت براي نخود، يونجه و كاربري مرتع، حاكي از افزايش هشت برابري سود ناخالص و جلوگيري از تخريب اراضي بود. با اين حال، اجراي الگوي بهينه كشت، نيار به ترويج و آگاه‌سازي مردم منطقه دارد.

Utilizing land resources based on their capability is necessary for an optimal land use and to prevent land degradation. The aim of this study was to determine the optimal cropping pattern using linear programming model to reduce land degradation at a local scale in Roin area, North Khorasan province. The decline in soil organic carbon due to land use change was considered as an indicator of land degradation. The results indicated the non-suitability of slopes higher than 20% and southern slopes for cereal rain-fed cropping. Because of the effect on soil organic carbon, alfalfa is permitted in southern slopes. The optimal cropping pattern included only chickpea, alfalfa and rangeland which result in an eightfold increase in net benefit and preventing land degradation. Implementation of optimal cropping pattern needs promotion and advising the people in the area.