ارزيابي اثرات فاصله‌ نمونه‌برداري بر تغييرات مكاني ماده‌ آلي خاك در منطقه‌ انگوران زنجان

Assessment of sampling interval effects on the spatial variation of soil organic matter in the Anguran Region, Zanjan

طراحي سامانه‌هاي نمونه‌برداري صحيح براي اطلاع از الگوي تغييرات مكاني ماده‌ آلي خاك در راستاي توسعه‌ راهكار‌هاي مديريت پايدار اراضي، موضوعي ضروري است. براي ارزيابي اثرات فاصله‌ نمونه‌برداري بر تغييرات مكاني ماده‌ آلي خاك در اين پژوهش، تعداد 418 نمونه‌ خاك سطحي (عمق صفر تا 20 سانتي‌متري) بر اساس الگوي نمونه‌برداري شبكه‌اي منظم با فواصل 500 متر جمع‌آوري شد. پس از تعيين درصد ماده‌ آلي خاك تمامي نمونه‌ها، با در نظر گرفتن سه فاصله‌ 500، 1000 و 1500 متر، تجزيه و تحليل‌هاي آماري و زمين‌‌آماري انجام شد و نقشه‌هاي پراكنش ماده‌ آلي خاك تهيه شدند. شاخص‌هاي متوسط فاصله‌ همبستگي، جذر ميانگين مربعات خطاي استاندارد‌ شده و صحت عمومي نقشه، به‌ ترتيب براي ارزيابي تغييرات كوتاه‌ دامنه‌ ماده‌ آلي خاك، خطاي تخمين و شباهت نقشه‌هاي پراكنش حاصل، استفاده شدند. نتايج نشان داد كه با افزايش فاصله‌ نمونه‌برداري، ضريب تغييرات ماده‌ آلي خاك در منطقه‌ مورد مطالعه، بالا مي‌رود. با وجود آن‌كه هر سه نقشه‌ پراكنش مربوط به فواصل نمونه‌برداري مورد آزمون، همخواني بالايي داشتند و روند مشابهي را براي الگوي تغييرات مكاني ماده‌ آلي خاك نشان دادند، بررسي شاخص خطاي تخمين، نشان از صحت پايين تخمين‌هاي انجام‌ گرفته در فاصله‌ 1500 متر داشت.

Designing an accurate sampling strategy to determine the spatial variability pattern of soil organic matter (SOM) in order to develop land sustainable management programs, is an essential task. To evaluate the effect of sampling interval on the spatial variation of SOM, 418 topsoil samples (0-20 cm) using a regular grid sampling pattern with an interval of 500 meter were collected. The content of organic matter was determined for each soil sample. Row data was analyzed statistically and SOM was mapped geostatistically, according to the intervals of 500, 1000 and 1500 meter. Mean correlation distance (MCD), standardized root mean square error (RMSE %) and overall accuracy (OA) indices were analyzed, respectively, to assess the short-range variation of SOM, estimation uncertainty and compatibility of the resultant maps. The results showed that the coefficients of variation (CVs) of SOM increased gradually from 57.2% to 68.3% by increasing sampling intervals. Unlike the cognizance of the high compatibility between all three maps (related to three studied sampling intervals) and similar trend in the spatial variability of SOM, an interval of 1500 meter led to a low estimation, based on RMSE% values.