ساخت و اعتباريابي شاخص اندازه‌گيري گستردگي مديريت جانشين‌پروري براساس طبقه‌بندي بهترين تجارب

Construct and Reliability of Measure of “Succession Management Extensiveness” Based on Categorization of Best Practices

جانشين‌پروري به عنوان يك زيرسيستمِ مديريت منابع انساني بر يادگيري سازماني، افزايش رضايت شغلي كاركنان، نرخ گردش نيرو و عملكرد مالي سازمان تاثيرگذار است. جانشين‌پروري از زواياي گوناگون مورد مطالعه قرار گرفته و توصيه‌هاي زيادي از سوي محققان براي اجراي موفقيت‌آميز و اثربخش آن ارايه شده است. در اين مقاله نخست توصيه‌ها بررسي و دسته‌بندي شده است. سپس با توجه به هدف مقاله كه اندازه‌گيري بلوغ و گستردگي جانشين‌پروري در سازمان‌هاي بزرگ مي‌باشد، شاخص "گستردگي مديريت جانشين‌پروري" تعريف شده است. اين شاخص داراي سه بعد، مديريت فرايند و مديريت تغيير در برنامه جانشين‌پروري، انتخاب جانشين و توسعه جانشين مي‌باشد و در مجموع در بيست و دو مولفه توسعه پيدا كرده است. بررسي روايي محتوا، بررسي روايي همگرا و واگرا با استفاده از همبستگي مولفه‌ها و ابعاد، ضريب آلفاي كرونباخ و روش آزمون موازي، مويد روايي و پايايي شاخص توسعه‌يافته هستند. داده‌ها حاصل گردآوري اطلاعات از 23 سازمان زيرمجموعه يكي از وزارتخانه‌هاي كشور است. اين شاخص بلوغ جانشين‌پروري را در سطح 1 تا 5 اندازه‌گيري مي‌كند و مي‌تواند مبناي عمل مديران و مشاوران توسعه سازماني در شناخت وضعيت فعلي جانشين‌پروري در سازمان‌هاي بزرگ، تحليل فاصله و طراحي نقشه راه حركت به سمت وضعيت ايديال قرار گيرد.

Succession planning as a subsystem of HRM affects individual and organizational learning, personnel satisfaction, turnover and financial performance. In this paper, we pursue developing a measure to identify the degree of maturity and extensiveness of succession planning in large organizations. Regarding the literature, the scale was developed in three dimensions with 22 items. The dimensions include change & process management of succession planning, selection of successor and development of successor. By data gathering from 23 governmental large organizations, the reliability and validity of the scale were tested and accepted. The scale measures the level of maturity of organization in 5 levels. It can be used as a tool for comprehending as-is situation and gap analysis, and also as a tool for planning OD programs by researchers and practitioners.