گورستان عصر آهن چنگبار

the iron ageʹs cemetery of changbar

در نزديكي قلعه ي مشهور زيويه در استان كردستان، گورستاني به نام چنگبار واقع شده است. اين گورستان كه بنا بر شواهد و قراين موجود همزمان و مرتبط با قلعه ي زيويه است، از جمله وسيع ترين گورستان هاي كاوش شده ي عصر آهن در غرب ايران مي باشد. سرپرستي كاوش هاي باستان شناختي در اين گورستان بر عهده ي نصرت الله معتمدي بوده است كه در خال سه فصل كاوش در قلعه ي زيويه، گورستان چنگبار را نيز مورد كاوش قرار داده است. در واقع هيات باستان شناسي واحدي در اين سه فصل، قلعه ي زيويه و گورستان چنگبار را كه تنها يك كيلومتر از يكديگر فاصله دارند، كاوش كرده است. در طول اين اقدام ها چند صد گور باستاني در چنگبار كاوش شده است كه از آن ها اشياي گوناگون و متعددي به دست آمده اند. اين اشيا در حال حاضر عمدتاً در موزه ي ملي ايران نگهداري مي شوند و مطالعه ي آن ها در شناخت بهتر فرهنگ عصر آهن منطقه ي غرب ايران نقش بسزايي دارد. در اين مقدمه به مرور كاوش هاي چنگبار و نتايج حاصل از آن مي پردازيم.

Ziwiye is one of the well-known Iron Age settlements in Western Iran, not only because of its famous treasure, but also for its magnified excavated fortification. Furthermore, there is an extensive cemetery beside the Ziwiye, which is related and contemporary with it. In this cemetery, named Changbar, some hundred burials were excavated, and many different objects were found from them. By studying of these objects, we can establish the relationship between Ziwiye and Changbar, so that we can attribute them with a single ancient society. The inhabitants in Ziwiye seems to be the governor and military lords of that society; whereas the buried people in Changbar were the folks of the same society. This article introduces the Changbar cemetery and the results of its excavations, and dates it to Iron Age II and III, then considers the relationship between Changbar and Ziwiye