تحول درك هاي مفسران از مفهوم خلقت بهينه انسان

The Quranic Concept of "Best Possible Creation of Man" and Its Development in Islamic Exegetical Literature

خلقت بهينه انسان از جمله مفاهيمي است كه اشاراتي بدان در جاي‌جاي قرآن كريم ديده مي‌شود. اين مفهوم از ديرباز نظر مفسران را به خود جلب كرده است. آنها در هزار و چهارصد سال گذشته، ديدگاههاي مختلفي را در تفسير اين مفهوم قرآني بيان داشته، و در اين باره بحث كرده‌اند كه اولا خلقت بهينه دقيقا به چه معناست، و ثانيا، اسباب و علل بهينگي خلقت انسان در قياس با ديگر موجودات چه مي‌تواند باشد. بناست كه در اين مطالعه، اولا، سير تحول اين درك ها را بكاويم و ببينيم در طول تاريخ چه درك هاي مختلفي از اين مفهوم ارايه شده است و بيان هاي ظاهرا مشابه مفسران در اين باره، چه تمايزهاي مهمي با يكديگر دارند. ثانيا، بكوشيم رابطه ميان اين درك هاي متمايز را با زمانه هر يك از مفسران، مباني فكري، و مشرب علمي ايشان بازكاويم. آن گاه، بر پايه نتايج بحث، نظريه‌هاي ارايه شده در باره عوامل موثر بر تحول فهم مفسران از آيات قرآن كريم را بيازماييم و ديدگاه مختار خويش را در اين باره برگزينيم.

Perfect creation of Mankind is a concept in which the Quran has referred. This concept has been noticed by interpreters over a long period of time. They have stated different views about the interpretation of this concept and its quranic context. Some of Muslim exegetes ascribed this perfection to the human body, while the others understood it in relation to mental abilities of human, his best mixture of classical elements, his ability to love God, and so on. They have argued about the meaning of the concept; as well as its reasons. This study aims at comparing the different exegetical literature around the concept in order to compare the similarities and differences between the viewpoints of Islamic exegetes. Another aim is to find out the relation between each idea and the circumstance that it has been created in it, the source of each thought and its scientific origins.