ژيوشيمي، منشا و محيط ژيوديناميكي توده نفوذي ذاكر-سرخه ديزج، دامنه جنوبي زيرپهنه طارم، شرق زنجان

Geochemistry, Origin and Geodynamic environment Intrusion Zaker - Sorkheh Dizaj in the Southern Limb of the Tarom Subzone, East of Zanjan

توده بررسي شده در شرق زنجان، با روند شمال غرب-جنوب شرق، برون‌زد دارد و از نظر ساختاري در پهنه البرز-آذربايجان و زيرپهنه طارم واقع شده است. اين توده، از نظر تركيب سنگ‌شناختي، دامنه‌اي از مونزوگرانيت، كوارتزمونزونيت، مونزونيت، كوارتزمونزوديوريت و مونزوديوريت دارد و در واقع يك سري مونزونيتي را نشان مي‌دهد. كاني‌هاي اصلي تشكيل‌دهنده توده، فلدسپات پتاسيم، پلاژيوكلاز، پيروكسن (اوژيت- ديوپسيد) و كوارتز هستند. بافت اصلي توده گرانولار، اينترگرانولار، ميكروگرانولار تا ميكروگرانولار- پورفيريتي است. به لحاظ ژيوشيميايي، ماهيت آن متاآلومين و type-I است و به سري ماگمايي كالك آلكالن پتاسيم بالا تا شوشونيتي تعلق دارد. آنكلاوهاي موجود در توده نفوذي، از نوع ميكروگرانولار مافيك، با تركيب مونزوديوريتي و كوارتز مونزوديوريتي است، كه نسبت به سنگ ميزبان خود دانه‌ريزتر است و بافت ميكروگرانولار- پورفيريتي دارد. طبق نتايج به‌دست آمده از مباحث ژيوشيمي و پتروژنز، ماگماي سنگ‌هاي منطقه بررسي شده، عمدتاً از ذوب‌بخشي گوشته ليتوسفري زيرقاره‌اي متاسوماتيزه شده در اثر سيالات و يا مذاب‌هاي بخشي برخاسته از لبه فرورانش منشا گرفته است. با توجه به دياگرام‌هاي‌ هاركر به‌نظر مي‌رسد كه تفريق ماگماي مونزوديوريتي به تشكيل مونزونيت منجر مي‌شود و در نهايت موجب تفريق و تبلور مونزوگرانيت شده است. بنا بر اين، تفريق و تبلور اين ماگما، مهم‌ترين فرآيند كنترل كننده تنوع سنگ‌ها در سري مونزونيتي بوده است. نمودارهاي تكتونيكي نشان‌دهنده كمان ماگمايي حاشيه قاره‌اي و محيطي كششي درون كماني هم‌زمان تا عمدتاً پس از برخورد است.

The granitoid intrusion trending NW-SE, is expose in the East of Zanjan, structurally located in the Alborz - Azarbaijan zone and Tarom sub-zone. Petrographic composition of the intrusion includes a range of monzogranite, quartz-monzonite, quartz-monzodiorite to monzodiorite and in fact shows monzonite series composition. The major rock forming minerals consist of K-feldspar, plagioclase, pyroxene (augite-diopside) and quartz. They show granular, intergranular, microgranular to porphyrytic-microgranular textures. The intrusion has metaliminus high-K calc-alkaline to shoshonitic and I-type affinity. Enclaves of the intrusion have micro-granular mafic and monzodiorite, quartz monzodiorite composition, which are fine-grained than their host rock and have micro-granular porphyritic texture. According to the petrographical and geochemical studies, the magma has originated from partial melting of metasomitised sub-continental lithospheric mantle due to fluids and/or partial melts that originated from subduction edge. According to Harker Diagrams seems that monzodiorite magmas differentiation Leads to monzonite Formation and finally the Crystallization and differentiation are monzogranite. Therefore Crystallization and differentiation are the most important processes controlling rock types in the monzonite series intrusion. Tectonic diagrams indicate a continental margin magmatic arc and syn-to-post collisional intra-arc extensional environment