بررسي اثر استفاده از ابزارهاي برنامه ريزي آبياري بر عملكرد و مصرف آب ذرت در دو بافت خاك

Influence of Irrigation Scheduling Tools on Water Use and Yield of Corn Under Different Soil Texture Conditions

حدود 70% از آب مورد نياز آبياري در استان فارس از منابع آب زيرزميني تامين مي گردد. استفاده درست از منابع آبي و افزايش بهره وري، به مديريت مصرف آب در بخش كشاورزي بستگي دارد. براي مديريت آبياري، ابزارهاي مختلفي وجود دارد كه متاسفانه در كشور ايران اطلاعات كافي از نحوه عملكرد و تاثير آنها وجود ندارد. در تحقيق حاضر به بررسي نقش چند ابزار مديريت و برنامه ريزي آبياري، در افزايش بهره وري مصرف آب در دو مزرعه ذرت پرداخته شده است. اين مزارع كه با سيستم آبياري قطره اي از نوع نواري آبياري مي شد، در دشت ششده و قره بلاغ فسا در استان فارس واقع مي باشند. برنامه ريزي آبياري با استفاده از ابزارهايي مانند تانسيومتر، دماسنج مادون قرمز، بلوك گچي، رطوبت سنج خاك و سندملي نياز آبي گياهان انجام و با تيمار تحت مديريت زارع مقايسه گرديد. نتايج نشان داد با استفاده از روش هاي برنامه ريزي آبياري، مصرف آب آبياري نسبت به مقدار آب مصرفي توسط زارع، بدون كاهش در عملكرد ذرت، تا حدود %30 كاهش يافته است. در نتيجه كارايي مصرف آب آبياري از حدود 7/1 به 5/2 كيلوگرم بر متر مكعب رسيده كه حدودا 47% افزايش داشته است. بهترين ابزار مديريتي مورد استفاده بلوك گچي بوده است.

About 70% of irrigation water is taken from groundwater resources in Fars province, Iran. Water use management could have a significant role in an efficient water use and increase the water productivity. There are some instruments for irrigation management, which we have few information about their performance in Iran. In the present study, the performance of some irrigation management tools, in two maize farms is evaluated. The farm located on Sheshdeh-Gharebolagh plain in Fars province, and the farm was irrigated using drip irrigation system. Irrigation water was scheduled using tensiometer, infrared thermometer, gypsum block, soil moisture meter and the national water requirement document. The irrigation water applied by the farmer was also measured. Results showed that the irrigation scheduling tools can reduce the farmer applied irrigation water about 35%. The yield was not significantly affected by the irrigation scheduling treatments. The water use efficiency increased about 47% comparing with the control farmer management. The best irrigation management tool was gypsum block.