ارزيابي توابع توليد آب – شوري- عملكرد در ذرت علوفه‌اي در استان خراسان رضوي

Assessment of Water-Salinity Production Functions of Forage Maize in Khorasan Razavi Province

بزرگترين چالش بخش كشاورزي در مناطق خشك و نيمه خشك در مقابله با كمبود كميت و كاهش كيفيت آب كشاورزي توليد غذاي بيشتر با آب كمتر يا بهينه سازي توليدات كشاورزي مي‌باشد. از جمله روش هاي بهينه سازي توليدات كشاورزي استفاده از توابع توليد آب - شوري بوده كه راه را براي برنامه ريزي و سياست گذاري توليدات كشاورزي در اين مناطق هموار مي‌سازد. به منظور بررسي و تعيين تابع توليد آب – شوري در گياه ذرت علوفه‌اي آزمايشي سال زراعي 1390در شهرستان سرخس استان خراسان رضوي انجام گرديد. اين آزمايش در سه سطح شوري آب آبياري (8/1، 3 و 9/4 دسي زيمنس بر متر)، چهار سطح كم آبياري تنظيم شده (آبياري با 100% نياز آبي (شاهد)، 75? نياز آبي ذرت، 50? نياز آبي، 25 درصد نياز آبي ) و چهار سطح اعمال كم‌آبياري در مراحل مختلف رشد ( اعمال كم‌آبياري در تمامي مراحل رشد، اعمال كم‌آبياري در مرحله دوم، سوم و چهارم رشد) اجرا گرديد. چهار نوع تابع خطي ساده، لگاريتمي، درجه دوم و متعالي ارزيابي شدند. نتايج حاصل از آزمايش نشان داد كه در شرايط توام شوري و تنش خشكي، تابع درجه دوم عملكرد ذرت علوفه‌اي را بهتر از توابع ديگر پيش بيني مي‌كند. نسبت نهايي نرخ جايگزيني نشان داد كه براي رسيدن به عملكرد يكسان مي‌توان عوامل فوق را در دامنه وسيعي از مقادير جايگزين نمود. توليد نهايي آب مصرفي (MPI) و شوري آب (MPECw) به ترتيب مقادير 77/0 و 75/2- تن در هكتار به دست آمد.

The great challenge of the agricultural sector in countries located in arid and semiarid regions in the face of inadequate quantity and quality of water, Produce more food with less water or agricultural production is optimized. Such methods can be used to optimize agricultural production, water-salinity production functions named that Planning and policy for agricultural production in this area is useful. To determine the crop water production function water-salinity, this experiment was carried out at 2011 in Khorasan Razavi provience. Maize was grown with three levels of saline water (1.8, 3 and 4.6 dS/m), four levels of applied water (100, 75, 50 and 25 percent of water requirement) and four levels of stage of deficit irrigation applied (continuously during the growing season, vegetative, flowering and grain filling). Data were analyzed using linear, quadratic, Cobb-Douglas and transcendental functions. Results showed that quadratic function estimated yield better under salinity and water stress. Marginal rate of technical substitution showed that water salinity and water supply can be substituted with the other in a wide range in order to achieve equal amount of yield. Marginal production of water quantity and quality were 0.77 and -2.75 ton.ha-1, respectively.