بررسي تاثير جريان هاي فرهنگي حاكم بر شكل گيري نقوش سفال هاي صدر اسلام سيمره،نمونه موردي: سفال هاي بدون لعاب

The Study of the Effect of the Dominant Cultural Processes on the Early Islamic Pottery Decorations of Seymareh: Non-Glazed Potteries

سيمره يكي از مهم‌ترين شهر‌هاي جنوب غرب ايران در صدر اسلام است كه در قرن چهارم هجري بر اثر زلزله مهيبي ويران و از آن پس براي هميشه از منابع مكتوب رخت بر بسته است. اين شهر به دليل موقعيت جغرافياي و استراتژيكي ويژه‌اش، همواره در سرنوشت روابط ايران و بين‌النهرين در ادوار مختلف تاريخي سهيم بوده است. بررسي و تحليل چگونگي اين تاثير و تاثرات بر اساس داده‌هاي باستان-شناسي از جمله سفال مشخص مي‌گردد و لزوم پژوهشي مستقل در اين زمينه را طلب مي‌نمايد. به همين جهت نقوش سفال‌هاي بدون لعاب شهر اسلامي سيمره با هدف مشخص‌كردن روابط فرهنگي اين شهر با شهرهاي اسلامي معاصر مورد مطالعه قرار گرفته است. براي دستيابي به هدف يادشده، نه تنها به منشاشناسي و مطالعه خاستگاه فرهنگي هر كدام از نقش‌ها به صورت جداگانه پرداخته شده، بلكه طول عمر هر نقش از زمان تولد تا دوره مورد مطالعه، بررسي و از اين طريق سمت و سوي فرهنگ‌هاي در حال تعامل مشخص گرديده است. علاوه بر اين در مطالعه‌ي جداگانه‌اي ارتباط ميان كاربرد سفال و نقوش نيز مورد بررسي و مطالعه قرار گرفته است. مطالعه‌ي انجام شده بر روي سفال‌هاي صدر اسلام سيمره نشان‌دهنده ارتباط فرهنگي طولاني اين منطقه با ساير مناطق هم‌جوار است كه ريشه در ادوار پيش از تاريخ دارد. مهم‌ترين جريان‌هاي موثر در اين زمينه به ترتيب عبارتند از: هزاره‌ي چهارم (دوران گسترش تجارت ايران با بين‌النهرين در دوران اروك و ايجاد محوطه‌هاي اروكي در شوش و كوهستان زاگرس مركزي)، هزاره سوم (دوره تجارت ايلام و بين‌النهرين) و دوران اسلامي، كه در اين دوره سيمره با سامرا و شوش روابط فرهنگي گسترده‌اي را رقم مي‌زند كه از آن مي‌توان به عنوان دوران شكل‌گيري هويت اسلامي در سيمره ياد كرد.

Seymareh was one of the most important cities in Southwest of Iran by the Early Islamic period which destroyed by a devastating earthquake in 4th Hijri (11th A.D) and then been disappeared from texts. Because of its especial geographical situation, it has always been involved in the Irano-Mesopotamia interactions. Based on the cultural material were discovered from the archeological investigations, it seems that would be possible to try reconstructing the given interaction. In this paper we studied the decoration motives of the Non-glazed potteries of Early Islamic Seymareh, clarifying their cultural interaction with adjacent Islamic cities. Aiming to do that, we studied each decoration by determining the cultural origin and continuity from its birth up to the Early Islamic period. Thus the direction of cultural interactions in the region and the relations between the decoration motives and use of pottery can be clarified. The study on the decoration of Early Islamic non-glaze pottery of Seymareh indicates that the long term cultural continuity has originated from prehistoric times to the Islamic period. The most cultural processes are as follow: The 4th millennium as Irano-Mesopotamia trade had expanded in Uruk period; The 3rd Millennium and the Early Islamic Period when Seymareh has started the extensive cultural interaction with other contemporary Islamic cities.