الگوي مكاني و نقشه خطر وقوع آتش‌سوزي در اراضي طبيعي استان لرستان

Spatial pattern and mapping fire risk occurrence at natural lands of Lorestan province

هدف از تعيين الگوي پراكنش مكاني آتش‌سوزي، كمي‌ كردن برخي از ويژگي‌هاي رژيم آتش‌سوزي است. در اين مطالعه آناليز توزيع و تعيين الگوي پراكنش آتش‌سوزي‌هاي رخ داده، طي 5 سال گذشته در عرصه‌هاي طبيعي استان لرستان بررسي شد. بررسي توزيع نقاط با توجه به كاربريهاي مختلف و عوامل فيزيوگرافي انجام گرديد. براي تعيين الگوي پراكنش نقاط از سه روش كوادرات، نزديكترين همسايه و K رايپلي و براي تعيين مناطق پرخطر از روش كرنل استفاده شد. نتايج نشان داد كه بيشترين فراواني آتش‌سوزي در طبقه ارتفاعي 1700-1300 متر، شيب‌هاي بين 20 -10 درصد و جهت‌هاي جنوب و جنوب‌غربي رخ داده است. بيشترين وقوع آتش‌سوزي در كاربري جنگل با تاج پوشش متوسط (36?) و مرتع با تاج پوشش متوسط (25?) مشاهده شد. نتايج آناليز الگوي نقاط در هر سه روش، وجود الگوي كپه‌اي را تاييد مي‌كند. با توجه به اينكه روش K رايپلي تصوير بهتري از الگوي نقاط در مقياس‌هاي مختلف نشان مي‌‌دهد، نتايج نشان داد كه استفاده از اين روش نسبت به دو روش ديگر در تعيين الگوي پراكنش نقاط آتش‌سوزي برتري دارد. در نهايت با استفاده از روش كرنل نقشه خطر تراكم آتش بدست آمد؛ كه مي‌تواند به‌عنوان راهنمايي در مديريت مناطق پر‌خطر مورد استفاده قرار گيرد. واژه‌هاي كليدي: آتش‌سوزي، الگوي پراكنش مكاني، نقشه خطر، لرستان.

Quantification of wild fire characteristics is believed to be the main purpose of spotting fire spatial distribution. In the current study, we detected distribution pattern of all main fire events in the natural areas of Lorestan province over past six years. To do that, physiographic factors as well as applied features were come into consideration. Quadrat Analysis, Nearest Neighbor Analysis and Ripleyʹs K function were applied for distribution allocation of fire spots and Kernel Estimation was used to outline areas with high fire risk. The highest fire frequencies were detected on the southern and south-western aspects with 1300-1700 meter above sea level elevation, and on 10-20% slopes. Forests with average coverage (36%) and rangelands with average coverage (25%) were affected most by the wild fires. All three distribution analysis methods (best elucidated by Ripleyʹs K function at different map scales), showed a clumped pattern for fire spreading behavior in the province. Finally, based on Kernel Estimation function, a fire hazard map was produced, which would be a proper guide in natural area management. Key words: fire, spatial distribution pattern, risk map, Lorestan.