مدل سازي پهناي حلقه هاي رويشي گونه هاي دست كاشت توسكا ييلاقي، گردو، كاج بروسيا و متغيرهاي اقليمي (مطالعه موردي: جنگل دارابكلا ساري)

Modeling rings width of Alder, Walnut and Brutian Pine and some climatical variables (case study: Darabkola Forest)

در اين مطالعه تاثير متغيرهاي اقليمي بر روي پهناي حلقه هاي رويشي گونه هاي دست كاشت توسكا ييلاقي (22ساله)، گردو (21 ساله) و كاج بروسيا (15 ساله) مورد بررسي قرار گرفت. در مطالعات گاه شناسي ابتدا تطابق بين نمونه‌ها (15 نمونه از هر گونه) بدست آمد و بعد مقادير ميانگين حساسيت هر گونه، همبستگي بين درختان، بيان سيگنال جمعيت و مقدار سيگنال به ناهنجاري محاسبه شد. هدف از اين تحقيق، مدل سازي رگرسيوني تاثير دما، بارندگي، تبخير و تعرق واقعي، شاخص حرارتي تورنت ويت و رطوبت نسبي ماه ها و فصول مختلف سال و فصل رويشي روي رويش پهناي حلقه هاي سالانه، در جنگل آموزشي و پژوهشي دانشكده منابع طبيعي ساري بود. درمجموع 162 متغير اقليمي مستقل (دما، بارندگي، تبخير و تعرق و ...) و 45 متغير وابسته (پهناي حلقه هاي رويشي) مورد آزمون قرار گرفت. نتايج تجزيه واريانس بين سه گونه ارتباط معني-داري را از نظر همساني عرض حلقه هاي رويشي نشان داد. با استفاده از روش هاي فيلتراسيون در رگرسيون چندگانه، مرحله به مرحله متغيرهايي كه كمترين ضريب تغييرات و بيشترين ضريب تبيين را داشتند، انتخاب شدند. نتايج نشان داد كه پهناي حلقه هاي رويشي گردو با بيشينه رطوبت تابستان داراي ارتباط مثبت، پهناي حلقه هاي رويشي توسكا با بيشينه دماي آذر و تبخير و تعرق بهمن داراي ارتباط منفي و با بيشينه رطوبت تابستان داراي ارتباط مثبت و كاج بروسيا با بيشينه رطوبت بهمن داراي ارتباط منفي مي باشند. اين ارتباطات با محدوديت هاي بوم شناختي بين گونه ها تطابق دارد. در نهايت براي هر يك از گونه ها، مدل رگرسيون چندگانه بدست آمد كه با توجه به نتايج كاليبراسيون مدل، صحت آن تاييد شد. واژه هاي كليدي: گاه شناسي، روش فيلتراسيون، رگرسيون، واكنش رشد، جنگل دست كاشت

In this study effect of several environmental factors on growth rings width of three planted species, including: Alnus subcordata (22 year old), Juglans regia (21 year old) and Pinus brutia (15 year old) was investigated. In chronology studies, at first accordance among samples (15 samples for each species) was obtained then Average Species Sensitivity (ASS), Trees Correlation (TC), Expressed Population Signal (EPS), Signal-to-Noise Ratio (SNR)MS values were calculated. The purpose of this research was to develop a regression model in relation to effects of temperature, precipitation, actual evapotranspiration, Torentveit heat index, relative humidity (by month, season and growth period) on annual ring growth width in Educational and Experimental Forest of Sari Natural Resources Faculty. Overall, 162 independent climatical variables (temperature, precipitation, evapotranspiration, etc.) and 45 dependent variables (growth ring width) were analyzed. Results of variance analysis showed that there is a significant relationship between the three species in respect to their uniform growth ring width. Using filtration methods in multiple regression analysis, variables with lowest coefficient variation and highest coefficient indication were selected step by step. Results showed that growth rings width is positively correlated with summer maximum humidity in J. regia, but is negatively correlated with December maximum temperature and February evapotranspiration and is positively correlated with summer maximum humidity in A. subcordata whereas is negatively correlated with February humidity in P. brutia. These correlations are accordance with the ecological restrictions of the species. Finally, a multiple regression model was developed for each species and its accuracy was confirmed, based on model calibration results. Keywords: Dendrocronology, Filtration method, Regression, response growth, Afforestation