بررسي مهمترين عوامل محيطي موثر بر استقرار درختچه پيرو (Juniperus communis L.)، بررسي موردي: جنگل ارسباران، حوضه آبخيز مردانقم چاي

Investigation on most effective environmental factors influencing Juniperus communis establishment (Case Study: Arasbaran Forest, Mardanaghomchay Water catchment area)

اين تحقيق در جنگل ارسباران، حوضه آبخيز مردانقم چاي براي بررسي اكولوژيكي و دستيابي به مهمترين عاملهاي محيطي موثر در استقرار و پراكنش درختچه دارويي پيرو (Juniperus communis)، انجام شد. در اين تحقيق براي برداشت فلوريستيك، قطعات نمونه‌اي به مساحت 400 مترمربع و به تعداد 97 پلات، پوشش گياهي در اشكوب‌هاي مختلف، با استفاده از جدول تغييريافته براون- بلانكه ثبت شدند. در مركز قطعات نمونه، از افق معدني خاك، زير لايه آلي و اُرگانيك (LFH)، از عمق 10 -20 سانتيمتري، نمونه‌هاي خاك برداشت شدند. خصوصيات فيزيكي و شيميايي خاك مورد بررسي در اين تحقيق، شامل عناصر مغذي خاك (كربن آلي، ازت كل، فسفر و پتاسيم)، مقدار آهك خاك، بافت خاك، عمق لايه هوموسي خاك و اسيديته خاك بودند. دو روش رسته‌بندي، روش آناليز تطبيقي قوس‌گيري شده (DCA) و آناليز تطبيقي متعارفي (CCA) براي تجزيه و تحليل ارتباط بين پوشش گياهي و متغيرهاي محيطي بكار گرفته شدند. نتايج آناليز داده‌ها نشان داد كه تراكم گونه تحت بررسي، با درصد پتاسيم قابل جذب موجود در خاك زير سطحي و ارتفاع منطقه همبستگي مثبت و بالايي دارند و ترجيح‌پذيري اين گونه نسبت به خاكهاي لومي و خاك‌هاي با زهكشي مناسب را نيز مي‌توان مشاهده كرد. ولي با عاملهايي مانند اسيديته و درصد آهك خاك زيرسطحي پلاتها همبستگي منفي را نشان مي‌دهد. واژه‌هاي كليدي: عامل‌هاي اكولوژيكي، فلوريستيك، روش آناليز تطبيقي قوس‌گيري شده، آناليز تطبيقي متعارفي

The aim of the study was to determine the ecological factors influencing natural establishment and distribution of the medicinal shrub Juniperus communis at Arasbaran Forests of Iran. In order to start floristic studies, 97 sample plots (each 400 m2 area) were allocated in the studied area, based on the Minimal Area Statistical Method. Plant cover at different stories were identified and recorded, using the Modified Braun-Blanquet Method. After removing the organic layer of soil surface at the plots center, soil sampling was made at 10-20 cm depth. Soil physical and chemical analysis consisted of: organic carbon, total nitrogen, available phosphorus, exchangeable potassium, CaCo3, texture, Humus layer depth and pH. Two ordination methods, including DCA and CCA were applied to determine relationships between the species characteristics and environmental variables. Results showed that there is significant positive correlation between the Juniper density and exchangeable potassium and altitude and significant negative correlation with pH and CaCo3. The species preference to loamy and well drained soils was considered as well. Key Words: Floristic, DCA, CCA, soil, altitude, plant density