اثر پرداخت يارانه‏هاي مصرفي بر وضعيت توزيع درآمد؛ مطالعه موردي استان كردستان

Impact of Consumption Subsidies on Income Distribution; A Case Study of Kurdistan Province

پرداخت يارانه يك نوع سياست حمايتي دولت از بخش‏هاي اجتماعي(خانوارها) و اقتصادي (فعاليت‌هاي توليد) جامعه به شمار مي‏رود. در طرف مصرف‌كننده، هدف اصلي از پرداخت يارانه، بهبود وضعيت توزيع درآمد در بين دهك‌هاي جمعيتي و همچنين افزايش رفاه خانوارها از طريق افزايش دسترسي به كالاها و خدمات است و در طرف توليدكننده، يارانه‏ها با هدف تخصيص بهينه منابع و كاهش هزينه‌هاي توليد پرداخت مي‏شوند. مسيله مهم در اين رابطه، پاسخگويي به اين سوال اساسي است كه آيا اتخاذ سياست‏هاي مالي از جمله پرداخت يارانه‏ها در كشور از اثر بخشي لازم و اصلاح وضعيت توزيع درآمد برخوردار بوده است؟ براي اين منظور مطالعه حاضر به بررسي اثر كارآمدي پرداخت يارانه كالاهاي اساسي بر توزيع درآمد در استان كردستان با استفاده از داده‏هاي استاني مربوط به دهك‏هاي درآمدي، طي سال‏هاي1389 -1362 مي‏پردازد. در اين بررسي از داده‏هاي سري زماني مربوط به آمار هزينه- درآمد استان طي سال‏هاي مورد نظر و روش حداقل مربعات معمولي (OLS) جهت تخمين مدل اندازه‌گيري استفاده ‏شد. نتايج بدست آمده نشان مي‏دهد كه سه متغير يارانه كالاهاي اساسي، نرخ اشتغال و ماليات مستقيم از اثرات مثبت و معني‏دار بر روي بهبود وضعيت توزيع درآمد در استان كردستان طي دوره مورد مطالعه برخوردار بودند، در حالي كه متغير نرخ تورم تاثير نامناسب بر روند توزيع درآمد استان داشته است.

Subsidies payment is a supportive government policy to secure social and economic sectors of the community. On the consumer’s side, the main purpose of subsidies payment is to improve distribution of income across population deciles and household welfare enhancement by increasing access to goods and services. On the producer’s side, subsidies are being paid for better allocation of resources and reduction of production costs. The important issue, is that whether fiscal policies including subsidies payment could positively change the income distribution status of the society? For this purpose, the study was to investigate the performance of commodity subsidies on income distribution in Kurdistan province of Iran, using time series data of household’s income deciles of the province for the years 1983 -2010. To analyse the data, the ordinary least squares method (OLS) was used to estimate the proposed model. The results show that three variables including basic commoditie’s subsidize, employment rate and direct taxes have positive and statistically significant effect on income distribution of Kurdistan househollds, while inflation rate and per capita gross product have negative and statistically significant effect on income distribution of the province.