اثر مصرف توام كادميوم و روي در يك خاك آهكي بر جذب عناصر فسفر، مس، آهن و منگنز توسط دو رقم برنج در شرايط غرقاب و غيرغرقاب

Effects of Combined Application of Cd and Zn in Calcareous Soils on Uptake of P, Cu, Fe and Mn by Two Varieties of Rice in Flooded vs. Nonflooded Conditions

براي مطالعه اثر كادميوم(Cd) و روي(Zn) بر غلظت، مقدار و فاكتور انتقال فسفر(P)، مس((Cu، آهن(Fe) و منگنز(Mn) در گياه برنج آزمايشي در گلخانه به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با دو رقم برنج (هاشمي و واندانا)، دو سطح رطوبت (غرقاب و غير غرقاب)، سه سطح Zn و Cd (0، 5 و 10 ميلي گرم بر كيلوگرم خاك) و در سه تكرار انجام گرفت. نتايج نشان داد كه با تغيير رژيم رطوبتي از غرقاب به غيرغرقاب غلظت و مقدار P بخش هوايي و ريشه، مقدار Fe بخش هوايي، غلظت Fe ريشه، غلظت و مقدار Mn بخش هوايي كاهش يافت اما غلظت Cu در بخش هوايي و ريشه و فاكتور انتقال Fe در هر دو رقم افزايش يافت. مصرف Zn ابتدا باعث افزايش و سپس كاهش غلظت P بخش هوايي و ريشه، مقدارP ريشه و غلظت Fe بخش هوايي شد. غلظت Cu و Mn بخش هوايي با مصرف Zn كاهش يافت. مصرف Cd مقدار P، Mn و Fe بخش هوايي و ريشه و مقدار Cu ريشه را ابتدا افزايش و سپس كاهش داد. همچنين غلظت Cu و Fe ريشه، غلظت Mn بخش هوايي و فاكتور انتقال Mn كاهش يافت. بر همكنش Cd و Zn معني دار بوده و مصرف Cd در هر سطح Zn، غلظت و مقدار P بخش هوايي، مقدار Cu و P ريشه، مقدار Fe و Mn بخش هوايي را ابتدا افزايش و سپس كاهش داد.

In order to study the effects of variety, water regime, zinc and cadmium levels on concentration, content and translocation of P, Cu, Fe and Mn on rice, a factorial experiment was conducted consisting of four factors including: two varieties of rice (Vandana and Hashemi), two water regimes (flooded and nonflooded), three levels of zinc, and three of cadmium (0, 5 and 10 mg kg-1). The experiment was carried out in a randomized complete block design of three replications. The results showed that from flooded to nonflooded conditions, concentration and content of P in root and shoot, content of Fe in shoot, concentration of Fe in root, concentration and content of Mn in shoot were decreased while concentration of Cu in shoot and root and translocation of Fe being increased. By increase in Zn levels, concentration of P in root and shoot, content of P in root and concentration of Fe in shoot were initially increased but then decreased. By use of Zn, concentrations of Mn and Cu in shoot decreased. Through an increase in Cd level, content of P, Fe and Mn in shoot and root, content of Cu in root were firstly increased, then decreased while concentrations of Fe and Cu in root, concentration of Mn in shoot as well as translocation factor of Mn decreased. The effects of Cd and Zn levels were significant meaning that by use of Cd in any level of Zn, concentration and content of P in root and shoot, content of Cu and P in root, content of Fe and Mn in shoot increased at the start, and then decreased.