تزيينات گچ‌بري و آيينه كاري عمارت باغ رحيم آباد بيرجند

A Study on Ornamental Plastering and Mirror works in Rahimabad Edifice of Birjand

باغ رحيم‌آباد در انتهاي خيابان مدرس شهرستان بيرجند واقع شده است و قدمت آن به دوره قاجاريه ميرسد. آنچه بيش از همه در تزيينات معماري دوره قاجاريه حايز اهميت است كاشي‌كاري، آيينهكاري و گچ‌بري است، و از اين ميان عناصر تزييني آيينهكاري و گچ‌بري در باغ رحيم‌آباد شاخص است. از ويژگيهاي مهم اين بنا نقوش بسيار زيبايي چون سرديسهاي حيواني، گلدانهاي گل و نقوش اسليمي و ختايي است. در مقاله حاضر به تحليل اين نقوش با توجه به سنتهاي هنري تزيينات معماري دوره قاجاريه پرداخته ميشود. روش انجام پژوهش توصيفي‌ـ‌تحليلي و در برخي موارد تطبيق با نمونه‌هاي تاريخي است و گردآوري اطلاعات به روش كتابخانهاي و گفت‌وگو با صاحبنظران معماري بيرجند است. از نتايج به‌دست‌آمده ميتوان به تنوع تزيينات، سادگي و جنبه طبيعت‌گرايانه نقوش تزييني، استفاده از سرديسهاي حيواني و تاثيرپذيري از هنر ساساني اشاره كرد.

Rahimabad Garden built in Qajar era, is located at the end of Modares street in Birjand city. The most significant decorations in Qajar architecture include: tile setting, plastering and mirror works among which the latter two are more noticeable in Rahimabad Garden. Among the important characteristics of this edifice are stunning designs like animal busts, flower vases, arabesques and floral sprays. The architectural ornamentations of this edifice have not yet been studied. The motifs in this paper are explored in the context of artistic traditions of architectural ornamentations. Drawing on published material and interviews with the Birjand’s architecture experts, the method through which this paper is conducted is descriptive-analytic, in some cases comparative to historical instances.The results indicate the variety of ornamentations, naturalistic aspect of decorative motifs, installation of animal busts, and the influences of Sasanian art.