ارزيابي مولفه هاي جريان با استفاده از مدل SWAT در حوضه آبخيز طالقان

Evaluation of Runoff Components by SWAT Model in Taleghan Catchment

در چند دهه اخير برآورد درست و به موقع از وضعيت كمي و كيفي رواناب يكي از دغدغه هاي مديريت هاي كلان كشور به حساب مي آيد. عدم وجود اطلاعات هيدروكليماتولوژي در برخي از حوضه ها و نبود اطلاعات به موقع بر اين دغدغه مي افزايد. يكي از راه هاي پيش بيني رواناب بهره-گيري از مدل هاي هيدرولوژيكي و هيدروليكي موجود است. در تحقيق حاضر با هدف پيش بيني رواناب و بررسي روند تغييرات جريان سطحي، زيرسطحي و زيرزميني در حوضه آبخيز طالقان از مدل ارزيابي آب و خاك (SWAT) استفاده مي گردد. بهره گيري از نقشه هاي خاك، پوشش گياهي و DEM و تلفيق آنها با اطلاعات هيدروكليماتولوژي در محيط سيستم هاي اطلاعات جغرافيايي (GIS) به عنوان يـكي از شاخـصه هاي مدل در برآورد رواناب نسبت به سايـر مدل ها محسوب مي گردد. به منظور ارزيابي مدل با استفاده از روش هاي آماري، پارامترهاي حاصل از واسنجي مدل با بكارگـيري در دوره صحت سنجي مورد ارزيابي قرار مـي گيرد. نتـايج حاصل از واسنجي و صحت سنجي سالانه و ماهانه نشان مي دهد كه مقادير مشاهداتي و محاسباتي در دوره-هاي واسنجي و صحت سنجي با احتمال 95 درصد اختلاف معني داري را نشان نمي دهد. بنابراين مي توان گفت كه مدل مذكور در دوره هاي زماني سالانه و ماهانه نتايج مطلوبي در برآورد مولفه-هاي جريان در حوضه طالقان از خود نشان مي دهد. نتايج سالانه رواناب طي سال هاي 1987 الي 2007 حاكي از افزايش تصاعدي جريان سطحي به ميزان 3/7 درصد و كاهش جريانات زير قشري به ميزان 3/11 درصد و زيرزميني به ميزان 11 در صد نسبت به سال پايه مي باشد.

One of the main concerns in recent years with regard to climate change and global warming is how to efficiently manage the water resources of the world. Insufficient or unavailable hydroclimatological data further aggravate the difficulty of good water management. Hence the use of hydrologic and hydraulic models is a possible solution to ease the job of the water managers. In this research, Soil and Water Assessment Tools (SWAT) are used to predict and validate the discharge in Taleghan Watershed of Iran. The inputs required include soil, land use and DEM layers with hydroclimatological data. Statistical methods were used for calibration and validation of the SWAT model. The results indicate that the observed and predicted discharge have the least mean absolute relative error both in the annual and monthly periods. From the SPSS analysis, these values were found to be not significant at 95% probability for the annual and monthly discharges for the calibration and validation periods. The study illustrates the usefulness of the SWAT Model in predicting runoff components in a watershed. The annual results in Taleghan catchments during 1987 and 2007 indicate an increasing 7.3% surface runoff and decreasing 11.3% and 11% interflow and groundwater flow respectively.