تاثير مصرف نيتروژن بر عملكرد دانه، فيلوكرون و سرعت ظهور برگ سه رقم ذرت

Effect of nitrogen fertilizer rate on grain yield, phyllochron and leaf emergence rate in three maize cultivars

به منظور بررسي تاثير سطوح كود نيتروژن بر عملكرد دانه، فيلوكرون و سرعت ظهور برگ سه رقم ذرت، آزمايشي در سال زراعي1386 در مزرعه دانشگاه آزاد اسلامي واحد اردبيل به صورت كرتهاي خرد شده در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي با سه تكرار اجرا شد. كرتهاي اصلي به سطوح نيتروژن (صفر، 80 ،160 و 240كيلو گرم در هكتار ) و كرتهاي فرعي به ارقام ذرت (SC-301 ، DC-370و SC-404) اختصاص داده شدند. نتايج نشان داد فيلوكرون، فاصله زمان بين ظهور دو برگ متوالي، تحت تاثير رقم، سطوح نيتروژن و اثر متقابل اين دو قرار دارد. با افزايش مقدار نيتروژن، سرعت ظهور برگها افزايش و فيلوكرون كاهش يافت. واكنش ارقام از اين نظر متفاوت بود. سرعت ظهور برگها در رقم SC-301 بيشتر از ديگر ارقام مورد بررسي بود. بالاترين سرعت ظهور برگ و نيز كوتاه ترين زمان براي فيلوكرون در تركيب تيماري رقم SC-301با به كارگيري 240 كيلوگرم كود نيتروژن در هكتار به دست آمد. عملكرد دانه به طور معني داري تحت تاثير سطوح كود نيتروژن، رقم و اثر متقابل رقم در سطوح نيتروژن قرار گرفتند. بيشترين عملكرد دانه به رقم SC-404 و كمترين آن به SC-301 تعلق داشت. مقايسه ميانگين تركيب تيماري رقم در سطوح نيتروژن نشان داد كه بالاترين عملكرد دانه به رقم SC-404 با مصرف 240 كيلوگرم كود نيتروژن تعلق داشت. ولي، از نظر آماري اختلاف معني داري در عملكرد دانه اين رقم در سطوح كودي 160 و 240 كيلوگرم در هكتار مشاهده نگرديد. كمترين عملكرد دانه به رقم SC-301 در حالت عدم استفاده از كود تعلق داشت. بنابراين به نظر مي رسد در شرايط محدوديت طول دوره رشدي، به منظور افزايش سرعت ظهور برگ، كاهش فيلوكرون و دستيابي به عملكرد مناسب، بهتر است رقم SC-301با سطح كودي 240 كيلوگرم كود نيتروژن به كار گرفته شود و چنانكه محدوديتي از نظر طول دوره رشد نباشد براي افزايش عملكرد دانه رقم SC-404 با سطح كودي 240 كيلوگرم نيترو‍‍‍‍ژن در هكتار مناسب خواهد بود.

In order to investigate the effects of nitrogen levels on grain yield, phyllochron and leaf emergence rate of maize cultivars, a split plot experiment based on randomized complete block design with three replications was conducted at the Research Farm of Islamic Azad University of Ardabil during 2007 cropping. Factors were: nitrogen levels in main plots (0, 80, 160 and 240 Kg N ha-1) and maize cultivars in three levels (SC-301, DC-370 and SC-404) in sub plots. The results showed that phyllochron, time between the appearance of successive leaves on a shoot, was significantly affected by corn, nitrogen levels and interaction of nitrogen levels × maize cultivars. With increased nitrogen levels, the phyllochron was decreased but rate of leaf appearance was increased. Response of maize cultivars was different to these characteristics. Leaf appearance rate in SC-301 was more than SC-404 and DC-370. The highest leaf appearance rate and the least of time for phyllochron was obtained in treatment compounds of SC-301 with application of 240 kg N/ha. Grain yield was significantly as affected by nitrogen levels, cultivar and interaction of cultivar × nitrogen levels. Maximum grain yield was in SC-404 cultivar and minimum of it was in SC-301 cultivar. Means comparisons showed that maximum grain yield was obtained in SC-404 with application of 240 kg N/ ha. However, no significant different was between application of 160 and 240 kg n/ha. Minimum grain yield belonged to SC-301 without application of nitrogen fertilizer. If growth period was limited, it seems that SC-301 with 240 kg N/ha was applied in order to increasing leaf appearance rate and decreasing of phyllochron. However, if growth period wasn’t limited, it would be better to use of SC-404 with application of 240 kg N/ha.