معرفي كتاب: الفباي آينده پژوهي

«آينده پژوهي» دانش و معرفتي است كه چشم مردم را نسبت به رويدادها، فرصتها و مخاطرات احتمالي آينده باز نگه مي‌دارد؛ ابهامها، ترديدها و دغدغه‌هاي فرساينده مردم را مي‌كاهد؛ توانايي انتخابهاي هوشمندانه جامعه و مردم را افزايش مي‌دهد و به همگان اجازه مي‌دهد تا بدانند كه به كجاها مي‌توانند بروند (آينده‌هاي اكتشافي) به كجاها بايد بروند (آينده‌هاي هنجاري) و از چه مسيرهايي مي‌توانند با سهولت بيشتري به آينده‌هاي مطلوب خود برسند (راهبردهاي معطوف به آينده‌سازي) در حقيقت؛ آينده پژوهي، دانش و معرفت «شكل بخشيدن به آينده» به گونه‌اي آگاهانه، فعالانه و پيش دستانه است؛ همان دانش و معرفت سترگي كه مي‌تواند بذر روياها، آرزوها و آرمانهاي نجيب و اصيل يك فرد، سازمان يا ملت را بارور كند. «تغيير»، اكنون به بلايي دايمي تبديل شده و «ثبات» تقريباً يك موهبت نادر شده است. موجهاي تغيير يكي پس از ديگري فرا مي‌رسند و از آنجا كه حامل عنصر «تازگي» هستند، از يك سو ما را وادار به «فهميدن» مي‌كنند و از سوي ديگر شالوده عادتهاي ما را درهم مي‌كوبند. در چنين شرايطي اغلب ناگزير به «عادت‌شكني» مي‌شويم تا هر طور كه هست بتوانيم با تغييرهايي كه ناخواسته بر ما تحميل مي‌شوند، كنار بياييم (به اصطلاح، خودمان را با آنها سازگار كنيم). اين انتخاب طبيعي ما نيست؛ فشار بيروني است. چرا تغيير تا اين اندازه براي ما دشوار است؟ چون حاوي عنصر «تازگي» است و مجبور مي‌شويم آن را بفهميم، تفسير كنيم، آثار و پيامدهاي موج گونه‌اش را بر ژرف‌ترين لايه‌هاي زندگي اجتماعي و كاركردهاي فكري، روحي و رواني‌مان تشخيص دهيم، استراتژي روياروي با آن را بيافرينيم يا انتخاب كنيم. استراتژي در اين‌جا به معناي طرح و نقشه‌اي است كه براي مواجهه با تغيير برمي‌گزينيم. اين استراتژي مي‌تواند كنشي يا واكنشي، فعال يا منفعل باشد. استقبال آگاهانه ازتغييرها، مزيتهاي فراواني دارد. مثلاً امكان مي‌يابيم تا تهديدها و مخاطرات نهفته در آنها را به دقت مطالعه كرده، به تدبيرهايي براي تبديل آنها به فرصتهاي بزرگ بينديشيم. اين موهبت كوچكي نيست. ديگر اينكه كور كورانه به سمت آينده نمي‌رويم؛ تصوير آينده براي ما شفاف مي‌شود. توانمندي آينده پژوهي مي‌تواند مترادف با فروغ اميد باشد و نبودن آن مترادف با تباهي تدريجي. از اين روست كه آينده پژوهي بيش از يك علم است؛ چشمه درخشاني است كه نور اميد را بر هستي ملتها، سازمانها و افراد مي‌تاباند. در سراسر كتاب حاضر، سخن از دانشي است كه مدعي است خوانندگان خود را به توانايي پيش‌بيني تغييرها، پيش از فرا رسيدن آنها تجهيز مي‌كنند.